Integration of greenery and architecture: urban reform in Poznań at the turn of the 20th century

Różnorodne reformatorskie założenia zieleni traktowane jako istotny czynnik poprawiający higienę i estetykę miasta były realizowane w Poznaniu na przełomie XIX i XX w. Obok wielkich bulwarów czy parków bardzo dużą wagę przywiązywano do układów zieleni w pobliżu mieszkania. Zieleń była też integralną częścią przestrzeni reprezentacyjnych, współgrając z ich ideologią. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na te nieco zapomniane nowatorskie propozycje oraz wskazanie ich potencjału inspirującego dla współczesności, szczególnie w warunkach deweloperskiego dążenia do zysku i wyzwań ekologicznych. Przykłady omówione na podstawie badań in situ oraz kwerend archiwalnych uświadamiają, że w ciągu XIX w. narastała potrzeba codziennego kontaktu z zielenią, a miejska natura stawała się coraz bardziej dostępna dla mieszkańców.

Various green reforms predicated on the improvement of hygiene and aesthetics of the city were implemented in Poznań at the turn of the 20th century. In addition to large boulevards and parks, great importance was attached to greenery near the residential buildings. Greenery was also an integral part of prominent spaces, harmonizing with their ideology. The aim of the article is to draw attention to these somewhat forgotten innovative proposals and to indicate their inspiring potential for modern times, especially in the for-profit conditions of real estate development and ecological challenges. The examples discussed on the basis of in situ research and archival research show that during the 19th century, the need for everyday contact with greenery increased, and urban nature became more and more accessible to residents.