O Ryszardzie Przelaskowskim (1903-1971) z powodu 50. rocznicy jego śmierci

The commencement of a series of lectures in 2022 under the name “Konarski Lecture” as well as the reedition of the Polish-English version of Kazimierz Konarski’s textbook “Modern Polish Archival Science and its Purpose” raise the question about the continuation of commemorating prominent Polish archivists. One of the figures worth paying attention to is Ryszard Przelaskowski (1903-1971), the author of “Schedule of Internal Work in Modern Archives” (1935), which was translated into English already in 1940. Ryszard Przelaskowski’s transition in 1939 from working in the archive to working in the library resulted in a change in his research interests. Przelaskowski left a series of essays in the field of librarianship in which he pointed out the connections and similarities between archival science, library science and museology as information sciences. The author of this article, in a dissertation published in 2010, drew attention to Przelaskowski’s pioneering approach in this area. Later, in-depth studies by Klaudia Leśniewska (Jędrzejewska) and Monika Cołbecka confirmed this thesis. The author postulates the need to develop a comprehensive scientific monograph of Ryszard Przelaskowski’s scientific and professional activity. This is particularly important in the era of a renewed sense of fundamental unity among archives, libraries and museums, as well as the need to include this unity in scientific theory.

Zapoczątkowanie w roku 2022 cyklu wykładów pod nazwą „Konarski Lecture”, a także reedycja w polsko-angielskiej wersji językowej podręcznika Kazimierza Konarskiego Nowożytna archiwistyka polska i jej zadania rodzą pytanie o ciąg dalszy upamiętniania wybitnych archiwistów polskich. Jedną z postaci, na które warto zwrócić uwagę, jest Ryszard Przelaskowski (1903–1971), autor Programu prac wewnętrznych w archiwach nowożytnych (1935) przetłumaczonego już w 1940 r. na język angielski. Przejście Ryszarda Przelaskowskiego w 1939 r. z pracy w archiwum do pracy w bibliotece spowodowało zmianę jego zainteresowań badawczych. Przelaskowski pozostawił serię opracowań z zakresu bibliotekarstwa, w których wskazywał na związki i podobieństwa archiwistyki, bibliotekoznawstwa i muzealnictwa jako nauk informacyjnych. Autor tego artykułu w rozprawie opublikowanej w 2010 r. zwrócił uwagę na prekursorstwo Przelaskowskiego w tym zakresie. Późniejsze, pogłębione studia Klaudii Leśniewskiej (Jędrzejewskiej) i Moniki Cołbeckiej potwierdziły tę tezę. Autor postuluje potrzebę opracowania całościowej monografii naukowej i zawodowej aktywności Ryszarda Przelaskowskiego. Jest to szczególnie ważne w dobie ponownego rodzenia się poczucia zasadniczej jedności archiwów, bibliotek i muzeów, a także potrzeby ujęcia tej jedności w teorii naukowej.