Wpływ pandemii COVID-19 na zmiany podejścia do zarządzania miastami historycznymi na przykładzie Florencji

Visiting historic cities has gained in popularity in recent years due to an increasing proclivity for urban travel (so-called city breaks) and the interest in exploring the charms of historic districts. The rise in the number of tourists in historic city spaces has resulted in both positive developments for cities and their inhabitants (economic growth, accelerated regeneration processes) and negative consequences (deterioration of quality of life, overtourism). The crisis caused by the COVID-19 pandemic, which led to severe travel restrictions, has led to a discussion about the future of historic districts and the changes that should be made to reduce the negative effects of tourism on local communities. The city of Florence and its UNESCO World Heritage area were analysed using existing data, academic literature and information from in-depth interviews conducted by the author in 2022. In Florence during the pandemic, there was an intensive debate about the possible directions for addressing the challenges of the post-pandemic reality. This discussion resulted, among other, in a joint effort of the city authorities and its inhabitants to develop a new management plan for the UNESCO area. The challenges faced by the historic district, accentuated by the pandemic, have become a driving force to initiate a process of change. Some proposed solutions are already present in local urban documents and are gradually being implemented. However, the effectiveness of the instruments introduced by local authorities to manage the district of the city centre remains a topic of discussion, as does the actual impact on the functioning of the historic city centre under post-pandemic conditions.

Miasta historyczne zyskały w ostatnich latach na atrakcyjności w oczach turystów dzięki modzie na krótkie podróże miejskie (tzw. city breaks) i dostrzeżenie uroków korzystania z przestrzeni historycznych dzielnic. Wzrost liczby turystów w historycznych przestrzeniach miast przyniósł zarówno pozytywne skutki (np. korzyści ekonomiczne, przyśpieszenie procesów rewitalizacji), jak i negatywne (np. pogorszenie jakości życia, rosnące zatłoczenie i ceny nieruchomości mieszkalnych) dla miast i ich mieszkańców. Kryzys wywołany pandemią COVID-19 i związane z nim ograniczenia możliwości podróżowania rozpoczęły dyskusję na temat przyszłości historycznych dzielnic i zmian, jakie powinny zostać wprowadzone, aby ograniczyć niepożądane przez społeczności lokalne oddziaływanie turystyki na śródmieścia miast. Korzystając z opracowań naukowych, danych zastanych i informacji pozyskanych z wywiadów pogłębionych przeprowadzonych przez autora w 2022 r., analizie z tej perspektywy zostały poddane przemiany oraz polityka miejska wobec historycznej dzielnicy śródmiejskiej Florencji, miasta wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. We Florencji w trakcie trwania pandemii była kontynuowana debata dotycząca pożądanych kierunków zmian w podejściu władz miasta do jego historycznego centrum, czego efektem było m.in. wypracowanie wspólnie z mieszkańcami nowego planu zarządzania obszarem UNESCO. Problemy funkcjonowania zabytkowej dzielnicy wyeksponowane przez pandemię stały się motorem napędowym do zainicjowania procesu zmian. Część proponowanych rozwiązań jest już obecna w lokalnych dokumentach miejskich i jest sukcesywnie wdrażana. Kwestią dyskusyjną pozostaje jednak skuteczność wprowadzonych przez władze lokalne instrumentów zarządzania dzielnicą śródmiejską i możliwość ich rzeczywistego wpływu na sposób funkcjonowania historycznego centrum miasta w postpandemicznych warunkach.