Ekosystem leśny o wybitnych walorach przyrodniczych w strefie podmiejskiej Rzeszowa – struktura, uwarunkowania występowania i możliwości ochrony

The postulate of protecting a small forest area of natural value (7.5 ha), located in Dynów Foothills in the immediate vicinity of Rzeszów was presented in the paper. A conservation regime was proposed in the form of at least an ecological site, the boundaries of the protected area, and the name “Orchid Forest”. This postulate was formulated on the basis of a detailed phytosociological characterisation and an analysis of the vascular flora with the identification of protected, endangered and rare species; ancient woodland plant species and of foreign origin, carried out in 2021–2022. The diversity of the relief and geological structure was also analysed and the main features of climate and water relations were determined. Abiotic conditions resulted in the development of three plant associations here: riparian forest in the vicinity of the spring Carici remotae-Fraxinetum, the Carpathian orchid beech forest Carici-Fagetum on the limestone substrate on the slope of SW exposure, and the fertile Carpathian beech forest Dentario glandulosae-Fagetum in a deep valley on its N slope. 111 species of vascular plants were found, including: 60 ancient woodland plant species, 12 protected species, 4 endangered species, and 7 mountain species. The exceptionally large population of Cephalanthera longifolia and the first record of such in this part of the Carpathians, Cephalanthera rubra, deserves attention.

W opracowaniu przedstawiono postulat objęcia ochroną niewielkiego, leśnego, przyrodniczo cennego terenu (7,5 ha) położonego na Pogórzu Dynowskim w bezpośrednim sąsiedztwie Rzeszowa. Zaproponowano reżim ochronny w postaci co najmniej użytku ekologicznego, granice obszaru ochrony, a także nazwę „Storczykowy Las”. Postulat ten został sformułowany na podstawie szczegółowej charakterystyki fitosocjologicznej oraz analizy flory naczyniowej z identyfikacją gatunków chronionych, zagrożonych, wskaźnikowych starych lasów i obcego pochodzenia, przeprowadzonej w latach 2021–2022. Przeanalizowano również zróżnicowanie rzeźby i budowy geologicznej oraz określono główne cechy klimatu i stosunków wodnych. Uwarunkowania abiotyczne sprawiły, że wykształciły się tu trzy zespoły roślinne: łęg jesionowy Carici remotae-Fraxinetum w sąsiedztwie źródła i rozlewiska, storczykowa buczyna karpacka Carici-Fagetum na wapiennym podłożu na stoku o ekspozycji SW, oraz żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum w głębokiej dolinie wciosowej na jej N zboczu. W obszarze badań stwierdzono 111 gatunków roślin naczyniowych, w tym: 60 gatunków wskaźnikowych starych lasów, 12 gatunków chronionych, 4 zagrożone, 7 górskich. Na podkreślenie zasługuje wyjątkowo liczna populacja buławnika mieczolistnego Cephalanthera longifolia oraz pierwsze stwierdzenie w tej części Karpat buławnika czerwonego Cephalanthera rubra.