Donacja czy performancja? Próba krytycznej interpretacji fenomenologii donacji J.-L. Mariona jako fenomenologii performatywnej

The aim of the paper is to interpret Jean-Luc Marion’s phenomenology of donation as a unique philosophical theory of performance. The inspirations, direction and context of the presented interpretation delimit the main transformations occurring within the contemporary humanities, shaped by the numerous countertextual turns. Presented here are the main themes of Marion’s phenomenology of donation, such as countermethod, gift, sacrament, revelation, givenness, occurrence, contingency, saturated phenomenon, witness, etc., in the hope of finding performative instructions in them. The article is concluded with a multi-faceted critique of Marion’s phenomenology of donation to show why it is not tenable and must give way to the phenomenological principle of performance.

Celem niniejszego artykułu jest wykładnia Jeana-Luca Mariona fenomenologii donacji jako swoistej filozoficznej teorii performansu. Inspiracje, kierunek oraz kontekst przedstawionej interpretacji wyznaczają istotne przeobrażenia współczesnej humanistyki, której krajobraz został ukształtowany przez liczne kontrtekstualne zwroty. Artykuł przedstawia główne motywy Marionowskiej fenomenologii donacji, takie jak kontrmetoda, dar, sakrament, objawienie, oddany, wydarzenie, przygodność, fenomen nasycony, świadek itp., doszukując się w nich performatywnych instrukcji. Artykuł kończy się wielowątkową krytyką Mariona fenomenologii donacji, pokazując dlaczego nie zdaje ona egzaminu i musi ustąpić fenomenologicznej zasadzie performancji.