Zamarznięta rzeka egzystencji. Namysł nad przemocą z perspektywy feminizmu i fenomenologii

As Maurice Merleau‑Ponty writes, the self expresses its being‑in‑the‑world through embodied acts of expression. The body opens the self to the world, the other, and the future, but it can also hinder this expression by enclosing the self within itself. In this text, I pose the question of gender differences in the manifestation of expression, which leads me to the conclusion that sexual violence has a significant impact on the formation of the female subject. I describe three phenomena of experiencing existence, linked to the experience of sexual violence and indicative of disrupted expression-abduction, living in hiding, and freezing-which I examine through the lens of temporality and spatiality. I devote particular attention to Merleau‑Ponty’s concept of the landscape as a space saturated with an atmosphere of meaning and as a creator of a „familiar place of our life.” Ultimately, the correlation I identify between the type of gendering and the experience of these three phenomena appears to shape the very structure of the subject, raising the question of the validity of seeking universal formulas for coexistence in philosophy.

Jak pisze Maurice Merleau‑Ponty, Ja wyraża swoje bycie w świecie w ucieleśnionych aktach ekspresji. Ciało otwiera Ja na świat, innego i przyszłość, ale może również tę ekspresję uniemożliwić poprzez zamknięcie Ja w sobie samym. W tekście stawiam pytanie o różnicę płci w przejawianiu się ekspresji, co prowadzi mnie do wniosku o znaczącym wpływie przemocy o charakterze seksualnym na kształtowanie się kobiecego podmiotu. Opisuję trzy fenomeny przeżywania egzystencji, powiązane z doświadczeniem przemocy seksualnej i wskazujące na zakłócenie ekspresji – porwanie, życie w ukryciu oraz zamarzanie – które badam w perspektywie zagadnień czasu i przestrzeni. Poświęcam tu uwagę szczególnie Merleau‑Ponty’ańskiej koncepcji krajobrazu jako przestrzeni nasyconej atmosferą znaczeń i mającej tworzyć „swojskie środowisko życia”. Ostatecznie rozpoznana przeze mnie korelacja między typem upłciowienia a doświadczaniem owych trzech fenomenów okazuje się wpływać na samą strukturę podmiotu, co otwiera pytanie o zasadność poszukiwania uniwersalnych formuł współistnienia w filozofii.