Alert – kryzys – przewrót. Głos w sprawie edukacji literackiej

This article is devoted to the presentation of phenomena that currently determine the role of required reading at school. It consists of three parts. The first describes the process of the decline in readership among students and the problem of growing criticism of works of literature that were previously considered as indisputably belonging to the canon. The second part concerns the reading crisis and the factors behind it – alongside the change in cultural practices special emphasis is placed here on the issue of the rapid growth of linguistic and social strangeness of older texts, their accelerated “aging.” In turn, part three proposes solutions that could turn literary education into reading as an existentially important experience. 

Artykuł poświęcony jest przedstawieniu zjawisk, które określają współcześnie sytuację lektury w szkole. Składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiony został proces spadku czytelnictwa wśród uczniów i problem wzrastającego krytycyzmu wobec lektur, które wcześniej uznawano za bezdyskusyjnie przynależące do kanonu. Drugi fragment dotyczy kryzysu czytelnictwa oraz czynników ten kryzys powodujących – tutaj oprócz zmiany kulturowych praktyk podkreślono kwestię szybkiego narastania obcości językowej oraz obyczajowej dawnych tekstów, ich przyspieszonego „starzenia się”. Natomiast w części trzeciej zaproponowano rozwiązania, które mogłyby zmienić kształcenie literaturoznawcze w czytanie jako doświadczenie ważne egzystencjalnie.