Godzenie skończoności i eschatologii u Rainera Marii Rilkego i T.S. Eliota

This text takes up the relation of the modernist lyric (Rainer Maria Rilke and T.S. Eliot) to Martin Heidegger’s existentialist conception of time and the naturalistic anthropology it has spawned. Building on that, I argue that Rilke’s Duino Elegies not only anticipate central motifs of existentialism but, in qualified ways, part ways with that outlook. I then take up the second of Eliot’s Four Quartets to show that, more emphatically than Rilke, Eliot maintains that poetry of any substance can only be written insofar as it is grounded in an eschatological framework. East Coker in particular shows Eliot’s seeking to balance the apocalypticism of a world once again mired in global warfare with a hope, however, subdued, for mankind’s eventual redemption.

Artykuł podejmuje kwestię związku liryki modernistycznej (Rainera Marii Rilkego i T.S. Eliota) z egzystencjalistyczną koncepcją czasu Martina Heideggera i zrodzoną przez tę ostatnią naturalistyczną antropologią. Na tej podstawie autor stwierdza, że Elegie duinejskie Rilkego nie tylko antycypują centralne motywy egzystencjalizmu, ale także w pewien sposób separują się od tej perspektywy. Następnie sięga do drugiego z Czterech kwartetów, aby pokazać, że bardziej zdecydowanie niż Rilke Eliot twierdzi, że wszelka poezja może być napisana tylko wtedy, gdy jest osadzona w eschatologicznych ramach. W szczególności East Coker ukazuje Eliota, który stara się zrównoważyć apokaliptyczny charakter świata ponownie pogrążonego w globalnej wojnie z nadzieją, jakkolwiek stonowaną, na ostateczne odkupienie ludzkości.