Otwarcie na wiarę w filozoficzno-pedagogicznej koncepcji Stefana Szumana

1. The goal of this article is to present the openness to belief in Stefan Szuman’s thinking. 2. Methodology. The author uses the historiographical method. 3. The main results of the analysis. The author discusses the following philosophical (metaphysical and ethical) and pedagogical (educational) issues: the virtue of belief (the virtue of faith) and the  non-virtue of atheism (the un-virtue of atheism), and Szuman’s arguments concerning, among other things, the relation between man and God, the relation between belief (faith) and reason, and the relations of human rights to belief (faith) and to salvation. Quotations for the analysis have been taken from Szuman’s published works, written before, during or after World War II. The author also presents the influence of Szuman’s ideas on Karol Wojtyła (1920–2005), who was a participant in his 1949 university seminar on philosophical anthropology (i.e.: “characterology,” or personalism) at the Jagiellonian University in Krakow. 4. Limitations of the analysis. This article encourages further discussion of the place of belief (faith) in the Humanities, albeit the discussion is limited to the ideas of Stefan Szuman. 5. Practical implications. The results of the analysis may be used as a rational argument for the greater presence of belief (faith) in the Humanities. 6. Social implications. The results of the analysis are of value to teachers. 7. The originality of the article (new value, novelty). The paper is the first to present a primary source and example-based discussion of Stefan Szuman’s ideas regarding belief and openness to God.

1. Celem autora artykułu jest pokazanie otwarcia na wiarę w koncepcji Stefana Szumana. 2. Metodologia. Autor posłużył się historiograficzną metodą analizy dokumentu. 3. Główne wyniki analizy. Autor ukazuje następujące problemy filozoficzne (metafizyczne, etyczne) i pedagogiczne (wychowawcze): cnotę wiary i niecnotę ateizmu oraz argumenty Stefana Szumana dotyczące między innymi: relacji człowiek–Bóg, relacji rozumu i wiary, prawa człowieka do wiary i do zbawienia. Cytaty do analizy zaczerpnięto z publikowanych dzieł Szumana, zarówno tych pisanych przed wojną lub w jej trakcie, jak i opublikowanych po II wojnie światowej. Autor pokazał także wpływ pewnych pomysłów Stefana Szumana (1889–1972) na Karola Wojtyłę (1920–2005), uczestnika jego uniwersyteckiego seminarium z antropologii filozoficznej (tj. charakterologii, czyli personalizmu) w 1949 roku w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. 4. Ograniczenia wyników analizy. Artykuł może być przyczynkiem do dyskusji nad miejscem wiary w humanistyce. Ograniczenia dotyczą odniesienia do koncepcji Stefana Szumana. 5. Implikacje praktyczne. Wyniki analiz można zastosować w dyskusji jako racjonalne argumenty na rzecz większej obecności wiary w humanistyce. 6. Implikacje społeczne. Wyniki analiz mogą odnosić się do pedagogów. 7. Oryginalność artykułu (nowa wartość, nowość). Artykuł jako pierwszy w dziejach pokazuje źródłowo i na przykładach koncepcję wiary i otwarcia na Boga u Stefana Szumana.