Beauty, art and elements of aesthetic education in the Polish writings of the Neo-Thomists of the interwar period

W poglądach neotomistów piękno uznawane jest za własność bytu, postrzegane jest jako właściwość rzeczywistości i ludzkich wytworów, w tym sztuki. Można je odnajdywać w sposobach ludzkiego postępowania, w tradycji kultury pod postacią harmonii, doskonałości lub blasku. Badanie piękna podlega naczelnym regułom badań w metafizyce. Piękno jest istotnym czynnikiem rozwoju osobowości: podnosi i uszlachetnia. W umiłowanie piękna wpisany jest wypoczynek, wytchnienie niezbędne dla rozwoju człowieka. Sztuka sama w sobie nie podlega cnocie roztropności, nie dąży, by człowieka czynić lepszym, jej chodzi o dzieło. W fakcie tym neotomiści dostrzegają konflikt między moralnością a sztuką; niebezpieczeństwo nie zachodzi jednak, gdy artysta posiada etykę „na własność”, wówczas bezwiednie tworzy dzieła etyczne. Sztuka posiada bez wątpienia wielkie znaczenie społeczne i powinna spełniać doniosłą misję społeczną przez edukację estetyczną, poprzez udostępnienie jak najszerszym warstwom ludzkości piękna, prawdy i dobra.

Beauty, a property of existence in the Neo-Thomistic view, allows one to perceive it as a property of reality and of human artefacts, including art. It can be found in human behaviour and in the tradition of culture in the form of harmony, perfection and brilliance. An examination of beauty should be subject to the principal rules of study in metaphysics. Beauty is an important factor in the development of personality: it raises and ennobles. The love of beauty incorporates rest and respite, which are necessary for human development. Not being subject to the virtue of prudence, art itself does not seek to make man better, because it is all about creating a work of art. Neo-Thomists see a conflict between morality and art in this fact; the risk does not occur when the artist takes ethics “as his or her own”. In this case, he or she unknowingly creates ethical works or art. Art is undoubtedly of great social importance and it should fulfil an important social mission through aesthetic education by making available to the widest possible group of people truth, beauty and goodness.