Teoria rozumowania moralnego – zarys syntezy

The theory of moral reasoning exposes the correlation between thinking and moral behavior as well as the passage of its development through subsequent stages. Adequately to the child’s cognitive development, his or her moral reasoning ability also develops, i.e. the competence to analyze and evaluate events and situations in  the context of social rules and norms. In my definition of moral reasoning, I consider it as a conscious and purposeful thought process, by means of which a given individual defines the difference between good and evil in relation to ideas, situations and behaviors of one’s own and other people. The moral reasoning of the individual, which opens up space for educational activities, is a synthesis of personal and environmentally conditioned factors. Fortunately, in the last decades, in Anglo-Saxon environment, but also in Poland with my participation, research with this and many other contexts of moral reasoning has appeared.

W teorii rozumowania moralnego eksponowana jest korelacja myślenia z postępowaniem moralnym oraz przechodzenie jego rozwoju przez kolejne stadia. Adekwatnie do rozwoju poznawczego dziecka rozwija się jego zdolność do rozumowania moralnego, tj. umiejętność analizowania, a także oceniania zdarzeń i sytuacji w kontekście nakazów i norm społecznych. W mojej autorskiej definicji rozumowania moralnego ujmuję je jako proces myślowy, świadomy i celowy, za pomocą którego dana jednostka określa różnicę pomiędzy dobrem i złem w odniesieniu do idei, sytuacji oraz zachowań, własnych oraz innych osób. Rozumowanie moralne danej jednostki otwiera przestrzeń dla działań wychowawczych, stanowi syntezę czynników osobowych i warunkowanych środowiskowo. Dobrze więc, iż w ostatnich dziesiątkach lat, zwłaszcza na gruncie anglosaskim, choć i polskim, również z moim udziałem, pojawiły się badania odnoszące się do tego oraz wielu innych kontekstów rozumowania moralnego.