O dwóch typach krytyki

The article poses a fundamental question concerning the matter of critical thinking in a culture of late modernity. The question goes as follows – is the idea of a critical insight unmasking illusion and false knowledge of reality still something imaginable and justifiable? How can we ground the concept of a critical thinking in a culture bent on criticism, and permanently questioning all authorities (the authority of philosophy and science including). The article investigates two opposite traditions – the tradition of searching for “real reality” (extending back to Plato), and the tradition originating in a conception of a communicative rationality. Today, they both do not work – such is a conclusion of the article. Our only recourse, argues the author, can be reaching out for the tradition of hermeneutics. 

Autor artykułu skupia uwagę na zasadniczych pytaniach dotyczących roli krytycznego myślenia w kulturze późnej nowoczesności. Brzmią one następująco: Czy sama idea docierania do prawdy, oznaczająca odrzucenie pozoru i fałszywej wiedzy, znajduje jeszcze jakieś uzasadnienie? Jak można ją rozumieć, uwzględniając realia, które stworzyła sama praktyka krytycznego myślenia i negowania wszelkich autorytetów? Autor analizuje dwie przeciwstawne tradycje – tradycję platońską (docieranie do „rzeczywistej rzeczywistości”) oraz tradycję wywodzącą się z idei rozumu komunikacyjnego. Przekonuje, iż obie tradycje zawiodły. W konkluzji stwierdza, iż rozwiązania należy poszukiwać, odwołując się do tradycji hermeneutyki.