Nowe trendy w resocjalizacji. Rola perspektywy czasowej w projektowaniu pracy z nieletnimi w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych (MOW)

Human attitude to temporal perspectives as a factor determining the effectiveness of emotional and social adaptation fits into the theoretical framework of Philip G. Zimbardo and John Boyd’s (1999, 2009) model. Research on temporality is undergoing a renaissance, which is visible in Polish and world literature in the area of social sciences. However, among many analyses concerning young people's attitudes to time, the ones that concern the issue of planning one's own future and setting life goals still dominate, as they are part of the basis of identity processes occurring in this period (Czerwińska-Jasiewicz, 1997; Liberska 2007; Mac-Czernik, 2000; Nosal, Bajcar 2004 Stolarski, Fieluaine, van Beek, 2015; Suddendorf, Corballis, 2007 et al.). However, there are few results of studies based on the assumptions of Zimbardo and Boyd’s (1999, 2009) model. Those concerning socially maladjusted youth in YOIs are almost absent. The aim of this article is to present the role of time perspective in the area of increasing effectiveness in designing re-socialisation work with minors through the use of diagnosis and creating, on the basis of its results, profiles of pupils in relation to belonging to time perspectives and their dimensions.

Ustosunkowanie się człowieka do perspektyw czasowych jako czynnika decydującego o efektywności adaptacji emocjonalnej i społecznej wpisuje się w ramy teoretyczne modelu Philipa G. Zimbardo i Johna Boyda (1999, 2009). Badania nad temporalnością przeżywają renesans, co unaocznia polska i światowa literatura w obszarze nauk społecznych. Wśród wielu analiz dotyczących postaw młodzieży wobec czasu wciąż jednak dominują te, które dotyczą problematyki planowania własnej przyszłości i wyznaczania celów życiowych, gdyż wpisują się one w podstawy zachodzących w tym okresie procesów tożsamościowych (Czerwińska-Jasiewicz, 1997; Liberska, 2007; Mac-Czernik, 2000; Nosal, Bajcar, 2004; Stolarski, Fieluaine, van Beek, 2015; Suddendorf, Corballis, 2007 i in.). Niewiele jest jednak wyników badań przeprowadzonych na podstawie założeń modelu Zimbardo i Boyda (1999, 2009). Niemal nieobecne są te, które dotyczą młodzieży niedostosowanej społecznie przebywającej w MOW. Celem artykułu jest zaprezentowanie roli perspektywy czasowej w obszarze zwiększania efektywności w projektowaniu pracy resocjalizacyjnej z nieletnimi poprzez zastosowanie diagnozy i tworzenie na podstawie jej wyników profili-skupień wychowanków odnośnie do przynależności do perspektyw czasu i ich wymiarów.