Przygotowanie do startu w dorosłość – młode osoby z niepełnosprawnością wzroku w okresie tranzycji z edukacji na rynek pracy

W odniesieniu do niniejszych rozważań tranzycja jest rozumiana jako przejście z edukacji na rynek pracy. Dla młodych osób z niepełnosprawnością wzroku takie przejścia nie są łatwe, wymagają one dodatkowego wsparcia m.in. w postaci kształtowania zasobów wewnętrznych. Jedną z cech, która może ułatwiać wejście na rynek pracy i pozostanie na nim, jest samoocena. Na przebieg tranzycji mogą mieć też wpływ określone postawy wobec pracy. Postawa hedoniczno-autoteliczna może motywować człowieka do szukania tych stanowisk, które dadzą możliwość rozwoju, zwiększać motywację do ich poszukiwania nawet w niesprzyjających okolicznościach zewnętrznych. Postawa normatywna będzie raczej sprzyjała poszukiwaniu jakiejkolwiek pracy, nawet niezgodnej z predyspozycjami czy wykształceniem lub nie dającej satysfakcji. Celem badań była próba rozeznania poziomu samooceny i postaw wobec pracy młodych osób z niepełnosprawnością wzroku zbliżających się do momentu przejścia z edukacji na rynek pracy. W badaniach wykorzystano Skalę Samooceny SES Morrisa Rosenberga (w polskiej adaptacji autorstwa Marioli Łaguny, Kingi Lachowicz-Tabaczek i Ireny Dzwonkowskiej) oraz Kwestionariusz „Postawy wobec pracy” (PWP) Agnieszki Czerw. Jeśli chodzi o poziom samooceny, to zaskakujący był fakt, że żadna z badanych osób nie uzyskała wyniku wskazującego na wysoki jej poziom. Można było zauważyć przewagę samooceny niskiej nad średnią. Jeśli chodzi o dominację jednego z dwóch wymiarów postawy wobec pracy, to wyniki wskazują na wyraźną przewagę postawy normatywnej w porównaniu z postawą hedoniczno-autoteliczną. W przypadku postawy normatywnej istnieje bardzo słaby ujemny związek pomiędzy poziomem samooceny a tą postawą, natomiast pomiędzy poziomem samooceny a postawą hedoniczno-autoteliczną można zauważyć umiarkowaną dodatnią korelację. Wnioski: Badania miały charakter badań pilotażowych, dlatego wskazane byłoby przeprowadzenie badań na szerszą skalę i objęcie nimi liczniejszej populacji, porównanie wyników osób w zależności od wybranej drogi edukacji oraz przeprowadzenie badań z powtarzanym pomiarem po wejściu na rynek pracy po zakończonej edukacji.