Patterns of validation of educational goals - an outline of the issue and its underlying theoretical premises

Celowość wychowania odgrywa kluczową rolę w każdym modelu wychowania, który opiera się na działaniach zaplanowanych i zorganizowanych. W tym znaczeniu definiowanie celów wychowania należy traktować jako logiczną konsekwencję intencjonalnego charakteru odziaływań wychowawczych. Problem wzorców uprawomocnień celów wychowania odsyła nas więc do różnych typów uprawomocnień, w oparciu o które określone treści celów wychowania uznaje się za słuszne lub obowiązujące. Prawomocność treści celów wychowania zawsze wywodzona jest też z jakichś racji nadrzędnych, które uznane są za rozstrzygające o tym, czemu realizacja takich celów powinna służyć. Wzorce celów wychowania mogą nas odsyłać zarówno do uzasadnień o charakterze antropologicznym, normatywnym, jak i pragmatycznym. Wzorce takie można rozpatrywać również poprzez odwołanie do racjonalizacji i uzasadnień znanych z historii idei pedagogicznych, które opierają się na światopoglądowym uznaniu za rozstrzygające wzorców naturalistycznych, społecznych, kulturowych, ideologicznych lub religijnych.

The purposefulness of education plays a key role in any model of education that is based on planned and organised activities. In this sense, the definition of educational goals should be seen as a logical consequence of the intentional nature of educational interactions. The issue of the patterns of validation of educational goals thus refers us to the different types of validation, on the basis of which certain contents of educational goals are considered legitimate or valid. The legitimacy of the content of educational goals is always derived from an overriding rationale, which is considered decisive as to what the realisation of such goals should serve. Patterns of educational goals may refer to both anthropological, normative and pragmatic justifications. Such patterns can also be considered by referring to the rationalisations and justifications known from the history of pedagogical ideas, which are based on the worldview recognition of naturalistic, social, cultural, ideological or religious patterns as conclusive.