Background. Population aging constitutes a contemporary social and medical problem, affecting primarily developed countries. Old age is the final stage of human life, in which biological, psychological and social changes occur. They affect a person's psycho-physical state and ability to perform basic life activities, which can contribute to dependence on third-party’s care and reduced quality of life for seniors. Material and methods. A group of 112 PCP patients was analyzed. The selection of the sample was random. The inclusion criteria included age ≥65 years and the absence of significant cognitive impairment. The study used a proprietary questionnaire on sleep quality, chronic diseases, medications taken, leisure activities, daily activities and memory problems, as well as the Lawton (IADL), Yesavag (GDS) and Edmonton Symptom Assessment System (ESAS) scales. A statistical analysis was performed using Spearman's correlation coefficient and the tests developed by U Mann-Whitney and Kruskal-Wallis. A significance level of p ˂ 0.05 was assumed, and the analyses were performed using SPSS software. Results. The study group was predominantly female (75.9%), with the majority in the 65-69 age range (57.1%). Most suffered from hypertension (65.2%), did not take medication for depression (87.5%) and anxiety (78.6%) or sleep problems (59.8%). Most seniors had no difficulty remembering (58.9%), managed money without assistance (84.8%), were able to take medication (80.3%), use the telephone (75.9%), go to the store on their own (68.7%), prepare meals (63.4%) and perform basic household chores (50.9%). On the GDS scale, the majority declared that they were usually cheerful (89.3%) and felt happy (87.5%). Based on the GDS, 72.3% of the respondents were found to have no symptoms of low mood. Seniors complained of experiencing mild pain (45.6%), and rated their well-being as average (22.3%). Conclusions. With age, the ability of seniors to perform complex daily activities declines. The severity of depressive symptoms contributes to decreased ability to perform complex daily activities and is closely related to the presence of pain, anxiety and shortness of breath. Higher dexterity is demonstrated by those who live in cities, have secondary/higher education and are married or single.
Wstęp. Współczesnym problemem społecznym, medycznym i socjalnym, dotyczącym przede wszystkim krajów rozwiniętych, jest starzenie się społeczeństwa. Starość to końcowy etap życia ludzkiego, w którym zachodzą zmiany biologiczne, psychiczne oraz społeczne. Mają one wpływ na stan psychofizyczny człowieka oraz sprawność w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych, mogąc przyczyniać się do uzależnienia od opieki osób trzecich i obniżenia jakości życia seniorów. Cel pracy. Ocena związku między stanem psychofizycznym a sprawnością osób starszych. Materiał i metody. Analizowano grupę 112 pacjentów POZ. Dobór próby był losowy. Kryterium włączenia były wiek ≥65 lat oraz brak znacznych zaburzeń funkcji poznawczych. W badaniu wykorzystano autorski kwestionariusz dotyczący jakości snu, chorób przewlekłych, przyjmowanych leków, form spędzania wolnego czasu, codziennej aktywności i problemów z pamięcią oraz Skalę Lawtona (IADL), Yesavag’a (GDS) i Edmonton Symptoms Assessment System (ESAS). Analizę statystyczną przeprowadzono w oparciu o współczynnik korelacji Spearmana oraz testy U Manna-Whitney’a i Kruskala-Wallisa. Przyjęto poziom istotności p ˂ 0,05. Analiz dokonywano za pomocą programu SPSS. Wyniki. W badanej grupie przeważały kobiety (75,9%), najczęściej osoby w przedziale wiekowym 65 – 69 lat (57,1%). Większość chorowała na nadciśnienie tętnicze (65,2%), nie przyjmowała leków z powodu depresji (87,5%) i lęku (78,6%) oraz problemów ze snem (59,8%). Większość seniorów nie miała trudności w zapamiętywaniu (58,9%), bez pomocy gospodarowali pieniędzmi (84,8%), potrafili przyjąć leki (80,3%), korzystać z telefonu (75,9%), samodzielnie wychodzić do sklepu (68,7%), przygotowywać posiłki (63,4%) i wykonywać podstawowe prace domowe (50,9%). W skali GDS większość deklarowała, że jest zwykle pogodna (89,3%) i czuje się szczęśliwa (87,5%). Na podstawie GDS stwierdzono, że 72,3% badanych nie ma symptomów obniżonego nastroju. Seniorzy skarżyli się na występowanie słabego bólu (45,6%), a swoje samopoczucie oceniali na poziomie średnim (22,3%). Wnioski. Wraz z wiekiem sprawność seniorów w wykonywaniu złożonych czynności dnia codziennego ulega obniżeniu. Nasilenie objawów depresji przyczynia się do obniżenia sprawności w wykonywaniu złożonych czynności życia codziennego oraz jest ściśle związane z występowaniem bólu, lęku oraz duszności. Wyższą sprawność wykazują osoby zamieszkujące miasta, mające średnie lub wyższe wykształcenie oraz przebywające w związkach małżeńskich lub będące w stanie wolnym.
