Pomoc udzielana Żydom podczas okupacji hitlerowskiej w Tomaszowie Mazowieckim

The article is devoted to the study of the help given to Jews during the Nazi occupation of Tomaszów Mazowiecki. It refers to people mentioned in post-war accounts, archival materials and court documents who provided food, medical and armed assistance to Jews. Tomaszów was incorporated into the Radom District and the newly established Tomaszów Kreis of the General Government, and the town’s ghetto functioned in the years 1940–1942. Despite the Nazi occupation and establishment of the ghetto, the neighbourly relations between the Poles and the Jews were not disrupted. The aim of the article is to study the continuity of those relations and to describe all acts of support offered to the Jews. Hence, special attention is paid both to the Jews who received help as well as the Poles and the Germans who provided it. The analysis goes far beyond individuals honored with the title of Righteous Among the Nations.

Artykuł poświęcono pomocy udzielanej Żydom podczas okupacji hitlerowskiej w Tomaszowie Mazowieckim. W tekście przywołano - pojawiające się w powojennych świadectwach, materiałach archiwalnych i procesach sądowych - osoby, które niosły Żydom pomoc żywnościową, medyczną oraz zbrojną. Tomaszów został włączony do dystryktu radomskiego i nowo powstałego powiatu tomaszowskiego w Generalnym Gubernatorstwie, getto zaś istniało w Tomaszowie w latach 1940–1942. Mimo trwania okupacji hitlerowskiej oraz utworzenia getta, relacje sąsiedzkie w mieście nie zostały zerwane. Celem artykułu jest ukazanie ich ciągłości i próba opisu wszelkich przejawów wsparcia Żydów. Stąd dbałość o bohaterów artykułu - Żydów, którzy uzyskali pomoc, jak również Polaków i Niemców, którzy tej pomocy udzielili. Tekst dalece wykracza poza osoby uhonorowane tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.