Menschenschreck. Losy Żydów w Międzyrzecu Podlaskim w okresie II wojny światowej

The article discusses the fate of Jews in Międzyrzec Podlaski during World War II. The first part discusses the situation of the Jewish population before the outbreak of war. The existing divisions within the Jewish community concerning its material status and political opinions, as well as its inflamed relations with the Christians, had a great impact on the development of the situation after the outbreak of war. The second part discusses the period of Soviet occupation and the entry of German troops, to be followed by a description of the living conditions in the local ghetto. The complexity of life in the ghetto and the social differences between its inhabitants (the rich versus the poor, the members of the Judenrat and the Jewish police versus the ordinary residents of the closed-off district) are presented in detail. The work includes descriptions of the reactions of the Jews to the various ghetto liquidation actions, ranging from apathy to denial of reality to taking action to save their lives and those of their loved ones. The final chapters of the book deal with survival strategies, Polish-Jewish relations, and attempts to rebuild Jewish life in postwar Międzyrzec.

W artykule zostały omówione losy Żydów w Międzyrzecu Podlaskim w okresie II wojny światowej. W pierwszej jego części została ukazana sytuacja ludności żydowskiej przed wybuchem wojny. Istniejące podziały majątkowe i polityczne, a także zaognione stosunki z chrześcijanami miały bowiem duży wpływ na rozwój sytuacji po wybuchu wojny. W drugiej części omówiono okres okupacji sowieckiej i wkroczenie wojsk niemieckich. Sprawy bytowe, utworzenia i funkcjonowania getta zostały poruszone w kolejnych rozdziałach. Szczegółowo została ukazana złożoność życia w getcie, różnice między bogatymi i biednymi, między członkami Judenratu i policji żydowskiej a zwykłymi mieszkańcami dzielnicy zamkniętej. W pracy zamieszczono opisy reakcji Żydów na poszczególne akcje likwidacyjne getta - począwszy od apatii, poprzez wyparcie rzeczywistości, a skończywszy na podjęciu działań na rzecz ratowania życia swego i swoich bliskich. Ostatnie rozdziały pracy dotyczą strategii przetrwania, stosunków polsko-żydowskich i prób odbudowania życia żydowskiego w powojennym Międzyrzecu.