Osiągnięcia edukacyjne uczniów z Polski i Izraela w świetle wyników badań PISA (studium porównawcze)

This article focuses on assessing the differences in the performance of students from Poland and Israel based on the international PISA surveys from years 2000–2022, with particular emphasis on the 2022 edition. It describes the structures of the education systems in both countries, expenditure on education, and teachers’ salaries, highlighting the differences between the two countries. The analysis revealed that Polish students generally achieve better results in mathematics and science than their Israeli peers, while in reading comprehension, Israel shows a higher percentage of students achieving best results. The paper also considers the differences in the percentage of students achieving results below level 2, indicating that this percentage is lower in Poland, which may indicate greater effectiveness of the Polish education system in reducing the number of low-achieving students. The results of the study indicate the need for further analysis of longterm educational trends as well as organisational and curricular changes in both countries, which may have an impact on the results of future PISA surveys.

W artykule skoncentrowano się na ocenie różnic w wynikach uczniów z Polski i Izraela na podstawie międzynarodowych badań PISA z lat 2000–2022, ze szczególnym uwzględnieniem edycji z 2022 roku. Opisano struktury systemów edukacyjnych obu krajów, nakłady na edukację oraz wynagrodzenia dla nauczycieli, wskazując na różnice występujące między oboma państwami. Analiza dowodzi, że polscy uczniowie generalnie osiągają lepsze wyniki w matematyce i naukach przyrodniczych niż ich izraelscy rówieśnicy, podczas gdy w zakresie rozumienia tekstu czytanego Izrael wykazuje wyższy odsetek uczniów osiągających najwyższe wyniki. W artykule uwzględniono także różnice w odsetku uczniów uzyskujących wyniki poniżej poziomu 2, dowodząc, że w Polsce ten odsetek jest niższy, co może świadczyć o większej efektywności polskiego systemu edukacyjnego w ograniczaniu liczby uczniów z niskimi wynikami. Wyniki badań wskazują na konieczność dalszej analizy długoterminowych trendów edukacyjnych oraz zmian organizacyjno-programowych w obu krajach, które mogą mieć wpływ na wyniki przyszłych badań PISA.