Prawne i etyczne aspekty opieki nad niesamodzielnymi rodzicami

Aim. The article is devoted to the analysis of legal regulations and ethical obligations regarding the care of a dependent parent who needs support or assistance in everyday life. Although providing care to needy members of the immediate family should be an obvious issue, carried out informally, it is also reflected in the law. The key regulation in this respect is Art. 87 of the Family and Guardianship Code, according to which “Parents and children are obliged to respect and support each other”. However, when considered from an ethical perspective, this obligation remains fraught with numerous dilemmas. The aim of the article is to stimulate social awareness by drawing attention to both the moral ambiguities related to care and the legal basis for obligations towards dependent parents. Both aspects were supported by appropriate reference to the current social situation, in which the issues of old age, dependency, and care will increasingly constitute an element of numerous discussions and attempts to find specific solutions. Methods and materials. Critical analysis of data and bibliographical material, original, creative, problem-based review of the topic. Results and conclusion. Children, as the closest descendants, have the obligation to provide assistance to their parents not only in connection with illness or disability, but also whenever they need it in their daily existence. Judgement about ethical obligations is not so precise because we are, and will be, faced with the need to make decisions that are highly morally problematic, the vagueness of which generates more questions than seemingly easy answers.

Cel. Artykuł jest poświęcony analizie regulacji prawnych oraz zobowiązań etycznych dotyczących opieki nad niesamodzielnym rodzicem potrzebującym wsparcia lub pomocy w codziennej egzystencji. Mimo że zapewnienie opieki potrzebującym członkom najbliższej rodziny powinno być oczywistą reakcją każdej osoby, realizowaną w sposób nieformalny, znajduje ono także odzwierciedlenie w przepisach prawa. Kluczowa w tym zakresie jest regulacja art. 87 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którą „Rodzice i dzieci są obowiązani do wzajemnego szacunku i wspierania się”. Zobowiązanie to rozpatrywać można także z perspektywy wartości, niemniej jednak nawet wtedy etyczny charakter opieki pozostaje obarczony rozlicznymi dylematami. Celem artykułu jest pobudzenie świadomości społecznej przez zwrócenie uwagi zarówno na niejednoznaczności moralne związane z opieką, jak i na regulacje prawne w zakresie wspierania niesamodzielnych rodziców. Oba aspekty poparto stosownym odniesieniem do aktualnej sytuacji społecznej, w której problematyka starości, niesamodzielności czy opieki będą coraz częściej stanowiły element rozlicznych dyskusji czy prób szukania konkretnych rozwiązań. Metody i materiały. Analiza krytyczna danych i materiału bibliograficznego, oryginalny, twórczy, problemowy przegląd tematu. Wyniki i wnioski. Dzieci jako najbliżsi zstępni mają obowiązek zapewnienia pomocy rodzicom nie tylko w związku z chorobą lub niepełnosprawnością, lecz także w każdym przypadku, gdy jej potrzebują w codziennej egzystencji. Orzekanie o etycznych zobowiązaniach nie jest zaś tak precyzyjne, ponieważ jesteśmy i będziemy postawieni wobec konieczności podejmowania decyzji o dużym stopniu problematyczności moralnej, której nieostrość generuje więcej pytań niż pozornie łatwych odpowiedzi.