Symbolika krzyża w literackim dyskursie religijnym rejonu La Platy

This text addresses the presence of the sign of the cross in nineteenth- and twentieth-century literary and journalistic texts of the La Plata basin. Moving in the perspective of Critical Discourse Analysis (CAD), we take discourse, defined as the introduction of language into social practice, as the basic category. The cross and the way of the cross are constant elements of the world depicted by La Plata authors (Sarmiento, Echeverría, Alberdi, Hernández, Barrett, Marechal, Arlt, Roa Bastos, Wast, Borges and others). Christ, from the cross, often wants to come down to the people to spark a revolution and invite a change in the hierarchy of values. Having, therefore, a mixture of discourses, we look at the literature of our area as a resultant of religious thinking, axiological public discourse and a pseudo-mystical view of popular piety that does not seek God as such, but rather his human, compassionate qualities. The motif of the cross introduced into La Plata's public discourse offers a value-laden element and turns the art of fiction into morally committed writing.

Tekst niniejszy porusza zagadnienie obecności znaku krzyża w XIX i XX-wiecznych tekstach literackich i publicystycznych dorzecza La Platy. Poruszając się w perspektywie krytycznej analizy dyskursu (KAD), za podstawową kategorię przyjmujemy tu dyskurs definiowany jako wprowadzenie języka w praktykę społeczną. Przedstawiamy krótki rys historyczny owego nurtu krytycznego i przyglądamy się symbolowi krzyża jako znakowi tożsamości i wyznacznikowi modelu świata ludowo-religijnego Ameryki hiszpańskiej. Krzyż i droga krzyżowa to stałe elementy świata przedstawionego u twórców z La Platy (Sarmiento, Echeverría, Alberdi, Hernández, Barrett, Marechal, Arlt, Roa Bastos, Wast, Borges i inni). Chrystus z krzyża często pragnie zejść do ludzi, by wywołać rewolucję i zaprosić do zmiany hierarchii wartości. Mając do czynienia z mieszanką dyskursów, patrzymy zatem na literaturę naszego obszaru jako wypadkową myślenia religijnego, aksjologicznego dyskursu publicznego i pseudomistycznego spojrzenia na pobożność ludową, która nie szuka Boga jako takiego, a raczej jego ludzkich, współczujących cech. Motyw krzyża wprowadzony w dyskurs publiczny La Platy wprowadza weń element wartościujący i sztukę fikcji zamienia w pisarstwo moralnie zaangażowane.