Meble z biografią. Minimalizm, recykling i nostalgia we współczesnych praktykach zamieszkiwania

Artykuł prezentuje refleksję dotyczącą relacji łączących ludzi i przedmioty materialne w oparciu o wyniki badań etnograficznych dotyczących praktyk zamieszkiwania w przestrzeni polskich miast. Głównym przedmiotem analiz podejmowanych przez autorkę są sposoby funkcjonowania mebli pochodzących z okresu PRL-u we współczesnych wnętrzach mieszkalnych, jako przedmiotów z bogatą kulturową biografią, które aktywnie uczestniczą we współczesnych praktykach zamieszkiwania oraz pełnią istotną rolę w budowaniu poczucia tożsamości ich obecnych właścicieli i użytkowników. Autorka dostrzega związki pomiędzy nostalgicznym powrotem do artefaktów z okresu PRL-u, a aktualnymi problemami i wyzwaniami społecznymi, głównie nadprodukcją rzeczy i koniecznością powstrzymania zmian klimatu. Nostalgia w tych rozważaniach pojmowana jest jako swoisty mechanizm obronny przeciwko przyspieszonemu rytmowi zachodzących w świecie zmian, w tym zmian klimatycznych i środowiskowych; stanowi też wyraz kontestacji myślenia o ludzkim życiu wyłącznie przez pryzmat kategorii czysto ekonomicznych.

The paper presents a reflection on relations between people and material objects based on the results of ethnographic research on practices of dwelling within the space of Polish cities. The main subject of the analyses undertaken by the author are the ways in which furniture dating to the period of The Polish People’s Republic (PRL) functions in contemporary residential interiors, as objects with a rich cultural biography, which actively participate in contemporary practices of dwelling and play an important role in building the sense of identity of their current owners and users. The author perceives links between a nostalgic return to artefacts from the period of PRL and current social problems and challenges, mainly the overproduction of things and the need to halt climate change. Nostalgia in these considerations is understood as a kind of defence mechanism against the accelerated rhythm of changes occurring in the world, including climate and environmental changes; it is also an expression of the contestation of thinking about human life solely through the prism of purely economic categories.