Evaluation and management of the gas and rock outburst hazard in the light of international legal regulations

As part of the present article, the Authors analyzed relevant legal rules that are in force in countries where the gas and coal outburst hazard occurs (Australia, the Czech Republic, China, Germany, Poland, Russia, and Ukraine). Similarities and differences between particular solutions were highlighted. As the subject of the analysis were the original legal standards, the article incorporates the parameter symbols and units adopted in the discussed regulations.

W ramach niniejszej pracy poddano analizie obowiązujące rozwiązania prawne z krajów, gdzie występuje zagrożenie wyrzutami gazu i węgla (Australia, Czechy, Chiny, Niemcy, Polska, Rosja, Ukraina). Zwrócono uwagę na podobieństwa i różnice w poszczególnych rozwiązaniach. Ze względu na analizę oryginalnych rozwiązań legislacyjnych w opracowaniu pozostawione zostały stosowane w odpowiednich przepisach oznaczenia parametrów oraz ich jednostki. Istnieje duże podobieństwo w obrębie przepisów w krajach europejskich. Podobieństwo to dotyczy zarówno ogólnej koncepcji przepisów, w których dąży się do maksymalnego sformalizowania nakładanych wymogów, łącznie ze wskazaniem konkretnych parametrów górniczych oraz ich wartości kryterialnych, na bazie których klasyfikowane są pokłady węglowe, bądź ich części, do poszczególnych klas zagrożenia wyrzutowego. Podobne podejście w ustawodawstwie w zakresie bezpieczeństwa w górnictwie reprezentują Chiny. W całkowitej opozycji do przepisów europejskich i chińskich znajdują się przepisy amerykańskie i australijskie. W przepisach tych wyraźnie zaakcentowany jest fakt, iż charakter ryzyka wyrzutowego jest bardzo lokalny, więc trudno go uogólniać nie tylko między kopalniami, ale również w poszczególnych wyrobiskach. Jedno, niezmienne podejście do zarządzania ryzykiem, zgodnie z przepisami australijskimi, jest więc niewłaściwe. Przepisy te nie podają szczegółowego opisu, w jaki sposób prowadzić zarządzanie ryzykiem wyrzutu, ale dają natomiast zarys tego, jakie elementy muszą być uwzględnione w rozwoju zarządzaniu ryzykiem. Kategoryzacja zagrożenia wyrzutowego w krajach europejskich i w Chinach ma wiele cech wspólnych. Ustalane są najczęściej dwie, lub trzy kategorie zagrożenia. Często incydenty wyrzutów, bądź poważnych symptomów mogących świadczyć o zagrożeniu są podstawą do zaliczenia pokładu do najwyższej kategorii zagrożenia. Dominującym parametrem w podstawowej ocenie zagrożenia wyrzutowego jest zawartość metanu w pokładzie węgla. Występuje ona w aktach prawnych wszystkich krajów, które narzucają konkretne sposoby określana stanu zagrożenia, jedynie przepisy chińskie nie obligują do badań zawartości gazu w węglu. W przepisach chińskich pojawia się pomiar ciśnienia gazu.