“Culture of the Person” and “Culture of Works” According to Karol Wojtyła

Niniejszy artykuł przedstawia zasadnicze rysy filozoficznej koncepcji kultury Karola Wojtyły. Szczególnie zaś zmierza do podkreślenia rozróżnienia na „kulturę osoby” (culture of the person) i „kulturę dzieł” (culture of works), które wydaje się być fundamentalne dla całej antropologii i etyki filozofa z Wadowic.Z jednej strony desygnatami kultury są dzieła i wytwory człowieka, z drugiej – wartość samego człowieka-osoby, jego życie wewnętrzne, to, kim jest jako człowiek. To drugie znaczenie jest, jak podkreślał Wojtyła, najbardziej wewnętrznym i głębokim wymiarem kultury, gdyż wyraża się w moralności. Sama umiejętność wytwarzania określonych przedmiotów czy wywoływania określonych skutków, np. dzieło sztuki czy urządzenie techniczne, nie przesądza o „kulturze” jej twórcy. Rozstrzygające jest działanie zgodnie z kryterium dobra i zła moralnego, które kształtuje osobowość twórcy, to kim jest on „jako człowiek”, nie zaś wyłącznie „jako inżynier czy kompozytor”.

This article presents basic features of the philosophical concept of culture in the thought of Karol Wojtyła. In particular, it aims to highlight the distinction between the “culture of the person” and “culture of works,” which seems to be fundamental for the whole anthropology and ethics of the philosopher from Wadowice.On one hand, the designators of culture are the works and creations of man, on the other hand, the value of man himself as a person, his inner life, and who he is as a man. As Wojtyła emphasized, the latter is the most internal and profound dimension of culture because it is expressed in morality. The very ability to produce certain objects or produce certain effects, e.g. a work of art or a technical device, does not determine the “culture” of its creator. The decisive factor is acting according to the criterion of moral good and evil, which shapes the personality of the creator, who he is “as a person,” and not only “as an engineer or a composer.”