Metafizyka natury. Motywy shintoistyczne w anime Hayao Miyazakiego

Najwybitniejszy autor anime Hayao Miyazaki słynie z filmów, które łączą inspirację kulturą zachodnią z elementami japońskiej tradycji. Jednym z przejawów kultury Japonii jest w filmach Miyazakiego obecność wątków shintoistycznych. Rodzima japońska religia shintō postuluje wiarę w siły przyrody przejawiające się jako bóstwa kami, których natura jest zmienna i niepojęta dla człowieka. Nie istnieją kanoniczne wizerunki kami, dlatego tworząc w swoich filmach ich obrazy, reżyser mógł kierować się wyłącznie własną wyobraźnią. Dzięki temu w filmach Mój sąsiad Totoro, Księżniczka Mononoke i W krainie bogów można zobaczyć wizualizacje japońskich bóstw i duchów, które łączą w sobie elementy mitologiczne oraz autorskie. Innym wątkiem związanym z shintō jest w tych filmach metafizyczny charakter natury, która stanowi siedzibę bóstw i przez to reprezentuje sferę sacrum.

Hayao Miyazaki, the most prominent of anime artists, is famous for films that combine elements inspired by the culture of the West with elements of Japanese tradition. One of the ways in which Japanese culture is present in Mizayaki’s films is through the presence of Shinto motives in his work. The indigenous Japanese religion of Shintö postulates faith in the forces of nature that manifest themselves through kami deities, whose nature is ever-changing and beyond human understanding. There are no canonical images of kami, which is why the director, when creating their images for the purpose of his films, could rely entirely on his imagination. Thanks to this in the films My neighbour Totoro, The princess Mononoke and Spirited Away, one can see memorable visualisations of Japanese deities and spirits, which combine mythological elements with author’s imagination. Another issue related to Shintö in these films is the metaphysical character of nature, which is the seat of the deities and thus represents the realm of the sacred.