Wyniki badań pieców kaflowych w domach wiejskich w gminach Siemiatycze i Dobrzyniewo duże

W artykule przedstawiono częściowe inwentaryzacje domów wiejskich w gminach Siemiatycze i Dobrzyniewo Duże, a przede wszystkim badania ich systemów kominowo-piecowych. Zapis graficzny poszczególnych obiektów ujawnia interesującą, a przy tym skomplikowaną budowę tych systemów, zwłaszcza zaś ich podstawowych części, to jest pieców kaflowych. Z przeprowadzonych badań inwentaryzacyjnych wyprowadzono wniosek, iż rozbudowane systemy grzewcze nadal determinują rozplanowanie i funkcjonowanie tradycyjnego domu wiejskiego na Podlasiu, jednocześnie pozostając jego symbolicznym sercem. Obecnie stanowią one nie tylko spuściznę kultury lokalnej, ale również skarbnicę wiedzy dotyczącej dawnej techniki zduńskiej, dzisiaj niekiedy przywracanej w nowoczesnych rozwiązaniach grzewczych.

Inventory drawings of country cottages in communes Dobrzyniewo Duże and Siemiatycze, N-E Poland, have been made and used for the consecutive examination of vernacular chimney-stove systems in these cottages. Five case studies have been examined. The research resulted with the conclusion about the key role of a heating system in a vernacular country house in the region: chimney-stove systems organized the layout of house, determined its function and use, and become the most important symbolic place, namely, “the heart of a home”. Nowadays, those systems are not only the significant part of local culture but they also provide the knowledge for some contemporary stove-fitting technologies.