Utworzenie kategorii godności człowieka (dignitas hominis) przez Hieronima ze Strydonu

Niniejszy artykuł omawia powstanie antropologiczno-aksjologicznej kategorii ludzkiej godności w pismach Hieronima ze Strydonu. Aby ocenić oryginalność Hieronima, artykuł omawia jego źródła: pisma Orygenesa z Aleksandrii i Cycerona De officiis. Identyfikacja przełomowego w historii europejskiego myślenia o ludzkiej godności momentu utworzenia przez Hieronima systematycznie stosowanej nazwy dla statusu aksjologicznego człowieka, dignitas hominis, pozawala podważyć dotychczas funkcjonujące w debacie naukowej ustalenia, które wskazywały na autorów takich jak Augustyn z Hippony czy Leon Wielki jako pionierów stosowania kategorii „ludzkiej godności”. Pokazanie, że kategorią dignitas hominis posługiwał się około roku 397 r. betlejemski pustelnik przesuwa zatem o kilkadziesiąt lat pierwsze systematyczne występowanie pojęcia godności ludzkiej w kulturze europejskiej.

This article discusses the emergence of the anthropological-axiological category of human dignity in the writings of Jerome of Strydon. In order to estimate’s Jerome’s originality, the article analyses his sources: writings of Origen of Alexandria and Cicero’s De officiis. Pointing out the watershed moment in the history of European thinking on human dignity, when Jerome created a systematically applied name for the axiological status of human beings, dignitas hominis, allows us to undermine the findings so far operating in the scientific debate, which point to authors such as Augustine of Hippo or Leo the Great as pioneers in the application of the category of “human dignity.” Showing that the category of dignitas hominis was used for the first time around the year 397 by a Bethlehem’s hermit thus postpones by several decades the first systematic occurrence of the concept of human dignity in European culture.