Misja i męczeństwo Rosji – „Świętej Rusi” według protojereja Joanna Wostorgowa

Protojerej Joann Wostorgow był świetnym kaznodzieją i duchownym o wielkiej patriotycznej wrażliwości. Jako człowiek szczególnie oddany sprawie pomyślności Rosji, wierności carowi i walce z ateizmem całe życie poświęcił głoszeniu nauk religijnych, które miały przekonać Rosjan o konieczności budowania silnego imperium i ocaleniu idei Świętej Rusi wybranej przez Opatrzność dla utrzymania prawdziwej wiary aż do końca istnienia świata. Związany z organizacjami patriotyczno-konserwatywnymi Wostorgow sięgał w swoich naukach do najlepszych tradycji i historii Rusi oraz Rosji, widząc w nich najpewniejszą ostoję istniejącego porządku społecznego i politycznego. Za swoje poglądy zapłacił najwyższą cenę – został zamordowany przez bolszewików w roku 1918. Cerkiew prawosławna zaliczyła go w poczet Nowych Świętych i Męczenników Rosyjskich w roku 2000. W niniejszym artykule analizowana jest ta część działalności kaznodziejskiej Joanna Wostorgowa, w której ze szczególną siłą odbija się troska protojereja Joanna o ratowanie Rosji i jego wołanie o odrzucenie tych haseł demokracji, które godzą w porządek chrześcijańskiego państwa.

Archpriest Ioann Vostogorov was an outstanding preacher and a clergyman of unique patriotic sensitivity. As a man particularly devoted to the issues of Russia’s prosperity, faithfulness to the Tsar, and fighting atheism, he spent his entire life preaching in an attempt to convince the Russians of the necessity of building a powerful empire that would correspond to the concept of Holy Russia, a country chosen by Divine Providence to retain the true faith till the end of the world. Connected to patriotic and conservative organisations, Vostogorov followed the best traditions and the history of Russia in his teaching, considering them as the most certain support for the existing political and social order. He paid the highest price for his ideas and activity – was murdered by the Bolsheviks in 1918. In 2000 Archpriest Vostogorov was recognised as one of the New Martyrs and Confessors of the Russian Church. This article analyses the part of Ioann Vostogorov’s preaching legacy which most significantly reflects his concern with the salvation of Russia, as well as his urging to reject those ideas of democracy that threaten the order of a Christian state.