Lotnictwo wojskowe zajmuje szczególne miejsce w historii światowego oręża. Już na początku XX w., kilka lat po pierwszym locie braci Wright, podjęto próbę wykorzystania konstrukcji latających do celów wojskowych. W okresie międzywojennym systematycznie zwiększano potencjał bojowy lotnictwa, które w czasie II wojny światowej bezsprzecznie udowodniło swoją przydatność i skuteczność.
Rozwój naszego lotnictwa wojskowego po zakończeniu II wojny światowej stanowi istotny rozdział dziejów Wojska Polskiego. Z każdym rokiem systematycznie wzrastało znaczenie nowego rodzaju sił zbrojnych, a samolot stał się jednym z najbardziej manewrowych i ofensywnych środków współczesnego pola walki.
W 1951 r. powstała w Świdwinie 11. Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego (DLM), która w 1982 r. zmieniła strukturę, przeznaczenie, zadania i nazwę na 3. Dywizję Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego (DLMB). Dywizja w okresie swojego istnienia realizowała zadania o charakterze defensywnym i ofensywnym.
Na wyposażeniu Świńskiej Dywizji Lotniczej w latach 1951–1998 były następujące typy statków powietrznych:
» samoloty bojowe: Jak-23, MiG-15, MiG-17PF, Lim-1, Lim-2, Lim-5, Lim-5P, Lim-5R, Lim-6, Lim-6M, Lim-6MR, Lim-6bis, MiG-21F-13, MiG-21PF, MiG-21PFM, MiG-21P, MiG-21SPS, MiG-21R, Su-7BKŁ, Su-7BM, Su-22M4, Su-22M4K;
» samoloty szkolno-bojowe: UTIMiG-15, SBLim-1, SBLim-2, SBLim-2A, MiG-21U, Su-7U, Su-22UM3K;
» samoloty szkolno-treningowe: Po-2, UT-2, Jak-11, Jak-18, CSS-13, TS-8 Bies, TS-11 Iskra;
» samoloty transportowo-łącznikowe: Jak-12, Wilga, Ił-14, An-2;
» śmigłowce: SM-1, SM-2 i Mi-2.
Świdwińska Dywizja Lotnicza podlegała pod:
» 3. Korpus Lotnictwa Myśliwskiego z Poznania (1951–1956);
» 3. Korpus Lotnictwa Mieszanego z Poznania (1956–1957);
» Dowództwo Lotnictwa Operacyjnego z Poznania (1957–1968);
» Dowództwo Wojsk Lotniczych z Poznania (1968–1990);
» 4. Korpus Lotniczy z Poznania (1990–1998).
Świdwińska Dywizja Lotnicza ze względu na swoją strukturę, zadania bojowe, proces szkolenia, dobór kadr, uzbrojenie, wyposażenie i wyszkolenie odgrywała szczególną rolę w Polskich Siłach Zbrojnych. Była elitarnym, sprawnie i skutecznie funkcjonującym związkiem taktycznym, wzorcowym dla pozostałych jednostek lotnictwa. W ramach przekształceń, które miały miejsce w Wojsku Polskim po 1990 r., Świdwińska Dywizja Lotnicza przestała istnieć. Tym samym jej losy stanowią zamknięty rozdział.
Achievements of the Air Force must be firmly emphasised as AF has imprinted itself forever in the history of word arms and still has a particularly significant role to fulfil. Already at the beginning of the XXth century, a few years after the first flight executed by the Wright brothers, an attempt has been undertaken to use air vehicles for military purposes. In the interwar period the combat power of the Air Force was steadily strengthened as it undeniably gave of its usefulness and successfulness.
Later on, after the Second World War came to an end, the development of our Air Force has been considered to constitute a significant stage of the Polish Armed Forces’ history. Year after year the importance of the new type of armed forces has regularly grown, and the aircraft has become one of the most manoeuvrable and offensive assets at the contemporary theatre of operations and theatre of war.
Świdwinian Aircraft Division was equipped in the years 1951–1998 with the following types of aircraft:
» combat a/c: Jak-23, MiG-15, MiG-17PF, Lim-1, Lim-2, Lim-5, Lim-5P, Lim-5R, Lim-6, Lim-6M, Lim-6MR, Lim-6bis, MiG-21F-13, MiG-21PF, MiG-21PFM, MiG-21P, MiG-21SPS, MiG-21R, Su-7BKŁ, Su-7BM, Su-22M4, Su-22M4K;
» trainer-combat a/c: UTIMiG-15, SBLim-1, SBLim-2, SBLim-2A, MiG-21U, Su-7U, Su-22UM3K;
» advanced trainer a/c: Po-2, UT-2, Jak-11, Jak-18, CSS-13, TS-8 Bies, TS-11 Iskra;
» transport-liaison a/c: Jak-12, Wilga, Ił-14, An-2;
» liaison helicopters: SM-1, SM-2, Mi-2.
Świdwinian Aircraft Division was subordinated to:
» 3th Fighter Aircraft Corps (1951–1956);
» 3th Composite Air Corps (1956–1957);
» Operational Air Force (1957–1968);
» Air Force (1968–1990);
» 4th Air Corps (1990–1998).
Because of its structure, combat tasks, training process, selection of personnel, weaponry, equipment training skills the Świdwinian Aircraft Division accomplished a particularly meaningful role within Polish Armed Forces framework. It was an elite, an effectively functioning tactical-level unit, an exemplary model to all other Air Force units. In the sphere of transformations observed after 1990 in the Polish Armed Forces Świdwinian Aircraft Division was demobilized. Consequently, its fate unavoidably led to a final end and now it is a closed historical chapter.
