Wielokryterialna analiza czynników kształtujących ryzyko radonowe na terenach górniczych

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat w obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego zakończyła dzielność wydobywczą znaczna część podziemnych kopalń węgla kamiennego. Zamykanie kopalń spowodowane było z jednej strony wyczerpywaniem się złóż, z drugiej strony przemianami społeczno gospodarczymi. W obszarach pogórniczych obserwowane są skutki wieloletniej eksploatacji węgla kamiennego, powodujące miedzy innymi dezintegrację środowiska geologicznego oraz zaburzenia hydrologiczne. Jednym z zagrożeń jest związane z migracją promieniotwórczego gazu, radonu, który może wnikać do budynków mieszkalnych oraz pomieszczeń będących miejscami pracy. Radon jest promieniotwórczym gazem szlachetnym, mogącym przyczyniać się do zwiększonego ryzyka zachorowania na raka płuc i górnych dróg oddechowych. W pracy przedstawiono idę szacowania ryzyka wystąpienia podwyższonych stężeń radonu w oparciu o analizę wieloczynnikową, uwzgledniającą zagrożenia powodowane działalnością górniczą oraz naturalne i techniczne.

Over the last few decades, a significant number of underground hard coal mines in the Upper Silesian Coal Basin were closed. Mine closures were caused on the one hand by the exploitation of coal deposits and on the other hand by social and economic changes. In post- mining areas, the effects of many years of coal mining are observed, causing, among other, disintegration of the geological environment and hydrological disturbances. One of the risks is related to the migration of a radioactive gas, radon, which can enter residential buildings and workplaces. This paper presents a risk assessment of elevated radon concentrations based on a multifactorial analysis, taking into account the hazards caused by mining, natural and technical activities.