O roli państwa i prawa w kręgach cywilizacyjnych Europy i Dalekiego Wschodu. Uwagi porównawcze

According to Fernand Braudel’s observation, civilization, most briefly, can be represented by the coexistence of the lasting and motion. This is because it occurs in a specific territory for decades and sometimes even centuries. However, it accepts the influences of neighboring or distant cultures, spreading its own, at the same time. This imitation and borrowing, however, is sometimes also accompanied by resistance. Habituation comprehended as the ability to get used to a new stimulus is here in a collision with habituation to what is found and known. Therefore, it seems essential to clarify whether a phylogenetic similarity of legal and political systems can be found in the distant cultures of Europe and the Far East, or, on the contrary, they are foreign to each other both in the letter of the law and the spirit.

Cywilizację według spostrzeżenia Fernanda Braudela można najkrócej przedstawić za pomocą współistnienia trwania i ruchu. Występuje ona bowiem na określonym obszarze i jest na nim obecna przez długie dziesiątki lat, a niekiedy wręcz nawet stulecia. Równocześnie jednak przyjmuje wpływy, które oferują jej sąsiednie bądź odległe kultury, nie zapominając przy tym jednakże, na zasadzie wymienności, o rozpowszechnianiu również swoich. Temu tak określonemu naśladownictwu i zapożyczeniom towarzyszy czasami jednak też opór. Habituacja jako nasza zdolność do przyzwyczajania się do nowego bodźca zderza się tu bowiem z przyzwyczajeniem do tego, co zastane i znane. Potrzebą chwili staje się zatem wyjaśnienie, czy w odległych od siebie kulturach Europy i Dalekiego Wschodu można doszukać się filogenetycznego podobieństwa ustrojowo-prawnego, czy też, wręcz przeciwnie, są one sobie nie tylko z litery prawa, ale i z ducha obce?