Nasza komedia narodowa

Autor analizuje polskie komedie filmowe, które są ulubionym gatunkiem polskiej widowni. W postaciach bohaterów, w warstwie obrazowej ze szczególnym uwzględnieniem krajobrazu i w języku dialogów, wraz z kwestiami, które weszły na stałe do języka potocznego, szuka treści odwołujących się do tożsamości narodowej i wyobraźni zbiorowej. Począwszy od filmów przedwojennych (takich, jak choćby Zapomniana melodia, reż. Konrad Tom, Jan Fethke, 1938) po Dzień świra (reż. Marek Koterski, 2002) filmy te definiują, każdy na swój sposób, wspólnotę narodową. Lubelski wskazuje na nieusuwalna zależność tych wyznaczników od sytuacji historycznej i politycznej. Równocześnie daje dowód na to, że "wspólnota śmiechu" była zawsze jednym z najmocniejszych spoiw tożsamości. Znakiem czasów jest współcześnie ostra, zjadliwa krytyka tych składników mitologii narodowej, które uchodziły za najbardziej istotne, a potem uległy degeneracji i zwietrzały. Kulminacją tej tendencji jest film Dzień Świra jest filmem, który poddaje wszystkie jej elementy wraz z językiem, bezlitosnej demitologizacji i ośmieszeniu.

Lubelski analyses Polish comedy, which is the favourite genre of the Polish audience. He seeks meaning related to national identity and shared imagination in the characters, dialogues, landscapes, and comedy catchphrases that entered the Polish language. Starting with pre-war comedies such as the Forgotten Melody (Zapomniana melodia, 1938) by Konrad Tom and Jan Fethke, and ending with the Day of the Wacko (Dzien Swira, 2002) by Marek Koterski, Lubelski shows how these films define the nation. He shows how the elements defining the nation are connected to the political and historical situation. He also shows how the “community of laughter” has always been one of the strongest elements of shared identity. Elements that used to be considered to be the most important ones in the mythology of nationhood, are now presented as ones that underwent degeneration, and are ruthlessly critiqued. This is particularly visible in the Day of the Wacko, which questions, mocks and de-mythologises all the elements of the national mythology, including its language.