Ostra porfiria wątrobowa

Ostra porfiria wątrobowa jest heterogenną grupą dziedzicznych chorób metabolicznych, których wspólną cechą są zaburzenia biosyntezy hemu. Niedobór poszczególnych enzymów szlaku syntezy hemu prowadzi do gromadzenia się neurotoksycznych metabolitów – porfiryn, do których należą kwas δ-aminolewulinowy (ALA) i porfobilinogen (PBG). W większości przypadków choroba pozostaje utajona i bezobjawowa, gdyż aktywność mniej funkcjonującego enzymu jest na tyle wysoka, że zabezpiecza chorego przed wystąpieniem jakichkolwiek dolegliwości wynikających z akumulacji porfiryn. Nadmiar porfiryn pozostaje w ścisłej zależności z ekspozycją na liczne czynniki środowiskowe – tzw. czynniki porfirynogenne. Prowadzą one do ujawnienia się choroby, która przebiega najczęściej pod postacią nagłego silnego bólu brzucha z towarzyszącymi zaburzeniami neuropsychiatrycznymi. Napad porfirii jest stanem zagrożenia życia wymagającym natychmiastowej hospitalizacji. Brak wiedzy na temat objawów tej choroby często prowadzi do mylnych rozpoznań i niewłaściwego leczenia, kończącego się laparotomią i okaleczeniem pacjenta. Jeszcze do niedawna leczenie napadu ostrej porfirii skupiało się wyłącznie na korekcji zaburzeń elektrolitowych, podaży leków przeciwbólowych, glukozy i heminy. Wprowadzenie do leczenia giwosyranu pozwoliło skutecznie obniżyć stężenia produktów pośrednich syntezy hemu, uniknąć napadów choroby i związanego z nimi cierpienia.

Acute hepatic porphyria is a heterogeneous group of inherited metabolic diseases, with heme biosynthesis disorder which is their common feature. Deficiency of individual enzymes of the heme synthesis pathway leads to the accumulation of neurotoxic metabolites – porphyrins, which include δ-aminolevulinic acid (ALA) and porphobilinogen (PBG). In most cases, the disease remains latent and asymptomatic, because the activity of the less functioning enzyme is high enough to protect the patient from any symptoms resulting from the accumulation of porphyrins. Excess of the porphyrins is closely related to numerous environmental factors exposure – so-called porphyrinogenic factors. They lead to disease manifestation, which most often takes the form of sudden severe abdominal pain with accompanying neuropsychiatric disorders. An attack of porphyria is a life-threatening condition requiring immediate hospitalization. Lack of knowledge about the symptoms of this disease often leads to misdiagnosis and inappropriate treatment, ending with laparotomy and mutilation of the patient. Until recently, the treatment of acute porphyria attacks focused exclusively on the correction of electrolyte disturbances, the supply of painkillers, glucose and hemin. The introduction of givosiran into the treatment allowed for the effective reduction of the concentration of intermediate products of heme synthesis, avoiding attacks of the disease and the suffering associated with them.