Przydatność zasobu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w badaniach konfliktów na Bliskim Wschodzie na przykładzie wojny arabsko-izraelskiej w 1967 r.

W artykule dokonano analizy tego, na ile dokumenty zdeponowane w Archiwum IPN mogą być pomocne w badaniach nad konfliktami izraelsko-arabskimi ze szczególnym uwzględnieniem wojny z 1967 r. Omówiono jednostki archiwalne zawierające m.in. przygotowane już w 1967 r. opracowanie Zarządu II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego poświęcone zagadnieniom walk w powietrzu, parafrazy Zarządu II SG WP na temat przebiegu konfliktu sporządzone dla kierownictwa politycznego Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (na bazie bardziej szczegółowych raportów przesłanych przez attaché wojskowych działających przy ambasadach PRL w poszczególnych państwach świata), jak również informacje zebrane przez departamenty I i III Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Biuro „W” MSW oraz Samodzielny Wydział Radiokontrwywiadu MSW. Bardzo wiele spośród przedstawionych danych pozyskano ze źródeł oficjalnych (prasa, nasłuch rozgłośni radiowych), niemniej niektóre z nich pochodziły od informatorów. Wspomniane materiały, oprócz przybliżenia działań wojennych, zawierały interesujące informacje na temat sytuacji wewnętrznej państw uczestniczących w konflikcie, jak też postawy ich sojuszników i krajów neutralnych. Ukazywały one również ówczesny poziom wiedzy, jaki posiadano w PRL na temat konfliktu arabsko-izraelskiego z 1967 r. Przegląd archiwaliów z IPN wykazał, że mogą one odegrać pomocniczą rolę przy opisywaniu wybranych aspektów konfliktów na Bliskim Wschodzie.

In this article is an analysis regarding the extent to which the documents deposited in the Archive of the Institute of National Remembrance (IPN) can be helpful in the study of the Israeli-Arab conflicts, with particular emphasis on the 1967 war. The archival units discussed include, among others, a study prepared as early as 1967, a study of the Directorate of the II General Staff of the Polish Army (Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, SG WP) devoted to the issues of air combat, the paraphrasing of Directorate II of the SG WP regarding the course of the conflict prepared for the political leadership of the People’s Republic of Poland (PRL) (on the basis of more detailed reports sent by military attachés operating at PRL embassies in particular countries of the world), as well as information collected by Departments I and III of the Ministry of Internal Affairs (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, MSW), MSW Bureau ‘W’ and the MSW Autonomous Radio Counterintelligence Department (Samodzielny Wydział Radiokontrwywiadu). A great deal of the data presented was obtained from official sources (the press, listening to radio stations), however, some of it did come from informants. These materials, in addition to providing an overview of the war effort, contain interesting information on the internal situation of the countries involved in the conflict, as well as the attitudes of their allies and neutral countries. They also show the level of knowledge at the time in the People’s Republic of Poland about the 1967 Israeli-Arab conflict. A review of the IPN archival materials demonstrates that they could play a helpful role in describing selected aspects of the conflicts in the Middle East.