Wpływ niemieckiego pochodzenia mieszkańców i niemieckiej przeszłości Bydgoszczy na proces przyjmowania kandydatów na niemiecką listę narodową – głos w dyskusji

Zaraz po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, blisko 20% mieszkańców Bydgoszczy stanowili Niemcy. Po 1922 roku ich liczba spadła do ok. 9 tyś., co stanowiło ok. 6% mieszkańców. Niniejszy artykuł to głos w ciągle aktualnej i żywej dyskusji dotyczącej Polaków, określanych mianem Volksdeutsche, czyli obywateli nie posiadających obywatelstwa niemieckiego, ale wpisanych na niemiecką listę narodową (Deutsche Volksliste) na podstawie kryteriów rasowych, narodowych lub językowych. Do końca II wojny światowej na tę listę wpisanych zostało blisko 82 tysiące mieszkańców ówczesnej Bydgoszczy, co stanowiło 66% ogółu mieszkańców miasta. Nie da się zatem ukryć faktu, że jeszcze przed wybuchem wojny Bydgoszcz była miastem zgermanizowanym, a po wpisaniu na Volksliste ponad 80 tysięcy osób wpływy niemieckie w Bydgoszczy były jeszcze większe. Miało to bez wątpienia znaczenie dla późniejszych losów miasta, szczególnie w aspektach jego architektury, systemu edukacji, gospodarki czy przemysłu.

Immediately after Poland regained independence in 1918, nearly 20% of Bydgoszcz’s inhabitants were Germans. After 1922, their number dropped to approximately 9,000, which constituted approximately 6% of the inhabitants. This article is a voice in the still current and lively discussion regarding Poles referred to as Volksdeutsche, i.e. citizens who do not have German citizenship but are entered on the German national list (Deutsche Volksliste) based on racial, national or linguistic criteria. By the end of World War II, nearly 82,000 inhabitants of Bydgoszcz were included on this list, which constituted 66% of the city’s total population. Therefore, it cannot be hidden from the fact that even before the outbreak of the war, Bydgoszcz was a Germanized city, and after more than 80,000 people were entered on the Volksliste, German influence in Bydgoszcz was even greater. This was undoubtedly important for the later fate of the city, especially in aspects of its architecture, education system, economy and industry.