Zabytki na uchodźstwie – safe haven jako narzędzie wielopoziomowej współpracy międzynarodowej na rzecz ochrony dóbr kultury

Celem artykułu jest ukazanie konieczności stworzenia sieci instytucji kultury, które mogą służyć  zabezpieczeniu zabytków pochodzących z terenów zagrożonych konfliktami zbrojnymi i aktami terroru. Rozwiązaniem zaproponowanym w przeszłości i realizowanym aktualnie przez społeczność międzynarodową jest instytucja safe haven. W artykule opisano jej zastosowanie w historii. Została ona także poddana analizie teoretycznej w kontekście legislacji krajowej i na poziomie międzynarodowym, m.in. dokumentów International Law Association, Association of Art Museum Directors, Organizacji Narodów Zjednoczonych i UNESCO. Dzięki temu przedstawiono zarówno wady, jak i zalety praktycznego zastosowania tej instytucji jako realizacji rezolucji 2347 (2017) Rady Bezpieczeństwa ONZ.

This article aims to demonstrate the necessity of creating collaboration between cultural institutions,  which serves to provide the safeguarding of monuments originating in territories affected by armed conflicts and terrorist attacks. A solution proposed in the past is that of safe haven, which has now  been recognized by the international community. In this article, in addition to presenting historical perspectives of this idea, the concept of safe haven is analised from the lawyer’s perspective in national and international legislation and soft law, consisting of documents by the International Law Association, Association of Art Museum Directors, United Nations, and UNESCO. This analysis shows the advantages and disadvantages of practical application of safe haven in relation to United Nations Security Council  Resolution 2347 (2017).