Refleksje człowieka medialnego

Hendrykowski bada fenomen polskiego filmu w okresie socrealizmu i przekonuje, że doktryna, która oficjalnie weszła w życie podczas Zjazdu Filmowców w Wiśle w listopadzie 1949 roku, objawiła się znacznie wcześniej. Stały za tym dwie rzeczy. Po pierwsze, tuż po II wojnie światowej twardy trzon najbardziej aktywnych twórców filmowych stanowiła grupa ludzi, którzy rozpoczęli karierę w przemyśle filmowym przed II wojną światową. Wywodzili się oni z lewicowego nurtu stowarzyszenia „Start”. Po drugie, kino socrealizmu korzystało ze sprawdzonych w przedwojennym kinie popularnym chwytów artystycznych i wzorców gatunkowych. Stąd w nowych filmach chętnie obsadzano popularnych przedwojennych aktorów, co przyciągało widzów do kin. Realizm socjalistyczny został wprowadzony do sztuki filmowej w pierwszych latach powojennych, ale podteksty zakłócające czystość centralnie narzuconych zasad ze stalinowskiego Związku Radzieckiego przekazywano w filmach w formie zakamuflowanej w swoistej grze w trójkącie „władza – artyści – publiczność”.

Hendrykowski explores the phenomenon of Polish films in a period of Socialist realism, and argues that the doctrine, which came officially into force during the Filmmakers’ Congress in the locality of Wisła in November 1949, had manifested itself much earlier. There were two things behind this. Firstly, shortly after World War 2 the hard core of most active film makers was a group of people who had started their careers in the film industry before WW2. They came from the left-leaning stream of the “Start” association. Secondly, the cinema of Socialist realism took advantage of artistic tricks and genre patterns tested in a popular cinema before the war. Hence, popular prewar actors were eagerly cast in new films, which attracted spectators to cinemas. Socialist realism was introduced in cinematic art in the first post-war years but overtones disrupting the purity of centrally imposed principles from the Stalinist Soviet Union were communicated in a disguised form in films in a peculiar game in the triangle of “the authorities – artists – audience”.