Typologia migracji w okresie napięć i zagrożeń – rozważania z uwzględnieniem idei godności człowieka w praktyce praw człowieka

Migracja nie jest zjawiskiem jednorodnym. Czynniki ekonomiczne, demograficzne, polityczne i inne mają wpływ na kształtowanie się odmiennych wzorców „korytarzy migracyjnych” na świecie. Pierwszym celem badań było określenie typów migracji na podstawie kryterium jej przyczyn. Drugim celem było określenie podstawowych koncepcji godności człowieka występujących w praktyce praw człowieka i zestawienie ich z określonymi typami migracji. Trzecim celem było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w prawie międzynarodowym publicznym istnieje prawo wjazdu na terytorium innego państwa i czy jest ono połączone z określonym typem migracji. Opisane badania zostały przeprowadzone z perspektywy uniwersalnej. Metoda dogmatyczno-prawna została wykorzystana do ustalenia treści przyjętych pojęć oraz obowiązującego prawa. Przy określeniu typów migracji został uwzględniony kontekst społeczny. Badania wykazały, że oprócz podstawowych typów migracji, tj. przymusowej i dobrowolnej, można wyróżnić migrację nieregularną i migrację będącą elementem wojny hybrydowej. W odniesieniu do migracji przymusowej można stwierdzić, że godność migrantów rozumiana jest w sposób najbardziej uniwersalny, tj. jako godność wynikająca z przynależności do gatunku ludzkiego (łac. Homo sapiens). W kontekście migracji dobrowolnej godność migrantów rozumiana jest jako zdolność człowieka do działania w określony sposób i bez ingerencji z zewnątrz. W kontekście migracji będącej elementem wojny hybrydowej można zaś stwierdzić, że stanowi ona przykład naruszenia godności migrantów. Ponadto badania wykazały, że występujące w prawie międzynarodowym publicznym wypadki przyznania prawa wjazdu na terytorium państwa osobom niebędącym obywatelami tego państwa można określić jako odnoszące się do migracji dobrowolnej (głównie pracownicy migrujący, osoby świadczące usługi, rezydenci). Stanowią one też potwierdzenie traktatowej formy źródła tego prawa.

Migration is not a uniform phenomenon. Economic, demographic, political and other factors influence the formation of different patterns of “migration corridors” in the world. The first objective of the research was to determine the types of migration based on the criterion of its causes. The second objective of the research was to determine the basic concepts of human dignity present in human rights practice and to compare them with specific types of migration. The third objective of the research was to answer the question of whether there is a right to enter the territory of another state in public international law and whether it is connected with a specific type of migration. The described research was conducted from a universal perspective. The dogmatic-legal method was used to determine the content of the adopted concepts and the applicable law. The social context was taken into account when determining the types of migration. The study found that, in addition to the basic types of migration, i.e. forced and unforced, irregular migration and migration as an element of hybrid warfare can be distinguished. In the context of forced migration, it can be stated that the dignity of migrants is understood in the most universal way, i.e. as the dignity resulting from belonging to the human species (Homo sapiens). In the context of unforced migration, it can be stated that the dignity of migrants is understood as the ability of a person to act in a specific way and without external interference. In the context of migration as an element of hybrid warfare, it can be stated that it is an example of a violation of migrants’ dignity. Furthermore, the study found that cases in public international law of the right to enter the territory of a state, granted to persons who are not citizens of that state, can be defined as referring to voluntary migration (mainly migrant workers; persons providing services; residents). They also constitute a confirmation of the treaty form of the source of this right.