Nasiona roslin straczkowych w zywieniu czlowieka, wartosc biologiczna i technologiczna

Zawartość białka w nasionach roślin strączkowych zależy od gatunku i waha się w granicach od 19,1 % (fasola limeńska) do 44,3 % (łubin żółty). Głównymi białkami zapasowymi są globuliny (70 %). W białkach wszystkich gatunków roślin strączkowych jest dużo lizyny, leucyny, argininy, kwasu asparaginowego i glutaminowego. Deficytowymi są aminokwasy siarkowe, mało jest też tryptofanu. Strawność białka dietetycznego roślin strączkowych jest niska. Lipidy w dużej ilości występują w nasionach oleistych: orzechu ziemnym (49 %) i soi (23,5 %). Głównym polisacharydem zapasowym nasion większości roślin strączkowych jest skrobia (ponad 50 %). Antyodżywczymi składnikami roślin strączkowych są: alkaloidy, inhibitory proteinaz i karbohydraz oraz hemaglutyniny. Występują też: wicyna i konwicyna, oligosacharydy, fityniany, saponiny, polifenole. Łubin słodki jest gatunkiem o najwyższej zawartości białka i najmniejszej ilości składników antyodżywczych. Stwierdzono prewencyjne i lecznicze działanie roślin strączkowych i ich przetworów. Rośliny strączkowe spożywa się pod różnymi postaciami. Coraz popularniejsze jest stosowanie preparatów białkowych, najczęściej sojowych. Stosuje się je przy produkcji: wędlin, pasztetów, mielonek, hamburgerów, klopsów itp. Z ich udziałem produkuje się chleb, ciasta i makarony, mleko sojowe, zabielacze do kawy, kremy, desery itp.

Protein content in seeds depends on the species of leguminous crop and varies from 19.1 % (lima bean) to 44.3 % (yellow lupin). The main reserve proteins are globulins (about 70 %). Proteins of all leguminous species contain considerable amounts of lysine, leucine, arginine, glutamic and aspartic acids. Sulphur amino-acids, and in some species, tryptophan are deficient. The digestibility of leguminous dietary proteins is low. There are big amounts of lipids in oil seeds: groundnut (49 %) and soybean (23,5 %). Starch is the main reserve polysaccharide of almost all leguminous (above 50 %). Antinutritional factors of leguminous are: alkaloids, proteinase and carbohydrase inhibitors, and hemaglutinins. There are also vicine, convicine, oligosaccharides, phytin, saponin and polyphenols. The species which contains the biggest amount of protein and the smallest quantity of antinutritional factors is lupin. Prevention and medicinal effect of leguminous and their products were observed. The leguminous may be used for consumption in very different ways. Protein concentrates, especially from soybean became more and more popular. They are applied in production of: pork butcher’s articles, pies, hamburgers, meat-balls etc. They are also utilised as the ingredients of bread, different cakes, soybean milk, creams, desserts etc.