Cross border economic cooperation between Poland and the Kaliningrad Oblast of the Russian Federation

Kaliningrad Oblast is a Russian exclave lying by the Baltic Sea. In the best interest of Baltic countries, including Poland, is for the Baltic Sea region to be a stable and trustworthy region benefiting from multifaceted international cooperation. In view of the above, the Kaliningrad Oblast of the Russian Federation and its relations with EU states, and especially the closest neighbours have an important role to play. Trading between Poland and Kaliningrad Oblast is developing relatively well, but capital involvement remains well below the potential capacity. The scope of economic cooperation is relatively small. Work on providing security and services to Polish investors in Kaliningrad also remains unsatisfactory.

Obwód Kaliningradzki to rosyjska eksklawa położona nad Bałtykiem, której najważniejszym miastem jest Kaliningrad, gdzie koncentruje się 46% ludności i 60% potencjału przemysłowego. W obwodzie znajduje się stosunkowo dobrze rozwinięty kompleks transportowy. Region zyskał w 1992 r. status wolnej strefy ekonomicznej, a w 1996 r. specjalnej strefy ekonomicznej. Rozszerzenie Unii Europejskiej w 2004 r. wpłynęło na specyfikę i unikatowe geostrategiczne położenie Obwodu Kaliningradzkiego, stanowiącego część Federacji Rosyjskiej, położonej wewnątrz Zjednoczonej Europy. Od tego czasu zaczęto określać go mianem „bramy do Rosji”. Polska jest trzecim najważniejszym dostawcą towarów do Obwodu Kaliningradzkiego po Niemczech i Chinach. Polskie przedsiębiorstwa zaopatrują eksklawę Rosji przede wszystkim w żywność oraz chemię gospodarczą. Do głównych grup towarów importowanych z Polski do obwodu należą ponadto: wyroby przemysłu maszynowego, inne produkty przemysłu chemicznego: tworzywa sztuczne i pochodne, odzież, obuwie, papier, materiały budowlane oraz meble. Do najczęściej wysyłanego asortymentu należą mieszanki warzywne, warzywa suszone, mrożone truskawki, a także świeże jabłka, wiśnie i śliwki. Z Obwodu Kalinigradzkiego sprowadza się głownie ropę naftową i produkty ropopochodne, wentylacyjne, oświetlenie, drewno, nawozy, miedź i celulozę. Polskie towary widoczne są w kaliningradzkich sklepach, podobnie jak komponenty budowlane i wyposażenie nowych obiektów, takie jak: stolarka okienna i drzwiowa, meble, zabudowy wnętrz, armatura sanitarna, urządzenia elektryczne i klimatyzacyjne. Ponadto artykuły papiernicze, gospodarstwa domowego, wyposażenie domów i ogrodów są towarem, którym zainteresowane są większe sieci sklepów, w tym rosyjski potentat „Wester”. Szacuje się, iż około 30% polskich firm działających w Obwodzie Kaliningradzkim pochodzi z Warmii i Mazur. Większość artykułów rolno-spożywczych eksportowanych do obwodu pochodzi z województwa warmińsko-mazurskiego. Niespełna milionowy rynek Obwodu Kaliningradzkiego, z uwagi na zróżnicowany poziom dochodów ludności, można uznać za stosunkowo mało chłonny, ale okazuje się on bardzo ważny dla polskich przedsiębiorstw. Ich liczebność jest większa niż firm z Niemiec – największego importera w tym regionie. W 2006 r. wśród największych inwestorów w obwodzie było dwóch jego bezpośrednich sąsiadów. Największym inwestorem bezpośrednim są firmy litewskie, które skutecznie konkurują na rynkach obwodu z polskimi firmami. Polskie towary są powszechne w Kaliningradzie, wiele polskich marek jest dobrze znanych i rozpoznawalnych od kilku lat.