Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako instrumenty chroniące krajobraz kulturowy. Przykład gminy Cedry Wielkie

Krajobraz wsi sąsiadujących z dużymi ośrodkami miejskimi podlega silnej presji. Problemy związane z zanikiem zróżnicowania regionalnego, rosnąca homogeniczność struktur przestrzennych i zerwanie ciągłości kulturowej to najbardziej jaskrawe przykłady niekontrolowanych przemian przestrzeni ruralistycznej. Artykuł dotyczy prezentacji problemów ochrony zabytkowego krajobrazu Żuław Gdańskich na przykładzie gminy Cedry Wielkie, należącej do Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. Zasady kształtowania krajobrazu osiedli wiejskich skonfrontowano z ustaleniami obowiązujących planów miejscowych, a następnie porównano ze stanem rzeczywistym, by móc zidentyfikować konsekwencje przestrzenne procesów suburbanizacji. Analizy próbują odpowiedzieć na pytanie czy instrumenty planowania przestrzennego są w stanie ochronić tereny wiejskie przed efektami niekontrolowanego rozwoju miast.

The landscape of villages adjacent to large urban centres is subject to strong pressure. Problems related to the loss of regional diversity, increasing homogeneity of spatial structures and breaking of cultural continuity are the most glaring examples of uncontrolled changes in rural space. This paper presents the problems of safeguarding the heritage landscape of Żuławy Gdańskie with the example of the Cedry Wielkie commune, which belongs to the Metropolitan Area of Gdańsk-Gdynia-Sopot. The principles of shaping the landscape of rural settlements were juxtaposed with the findings of binding local zoning plans and then compared with the actual state in order to identify the spatial consequences of suburbanisation processes. The analyses aim to answer the question of whether spatial planning instruments are capable of protecting rural areas from the effects of urban sprawl.