Nie będzie zysku, gdzie nie ma radości. Edukacja, jednostka, wspólnota

Autor stawia w tekście wyrazistą tezę: potrzebna nam jest szkoła, która od początku uczy niedostosowywania się do uznanych sposobów organizacji świata, co oznacza zgodę na jego obecny kształt, ale pobudza postawy rozumnej niezgody i konstruktywnego sprzeciwu. By te cele można było osiągnąć nieodzowne staje się kształcenie delikatności myślenia, a z tego dalej już wynikają: troska o to, co „małe”; wypowiadanie posłuszeństwa niecierpliwości świata domagającego się od nas, aby być „tym” lub „tamtym”; sprzeciw wobec przekonania, że to zawodowi przysługuje ostateczne prawo określania tego, czym jest człowiek. Autor ukazuje pedagogikę jakiej możemy uczyć się od Szekspira, wyprowadzając szereg zadań dla pedagogów, pośród których kluczowe to: pytania „co myślisz?”; wychowanie do bycia człowiekiem a nie tylko kształcenia do zawodowej biegłości; odzyskanie godności radości i cierpienia tak, by mowa służyła empatycznemu włączaniu a nie antagonizującemu wyłączaniu.

The author puts forward a clear thesis in the text: we need a school that teaches from the beginning not to conform to recognized ways of organizing the world, which means the consent to its present shape, but encourages attitudes of rational discord and constructive opposition. In order to achieve these goals, it is indispensable to teach the gentleness of thought, and from that on, what follows: the concern for what is “small”; expressing the obedience of the impatience of the world demanding from us to be “this” or “that”; object to the belief that a professional has the ultimate right to define what a person is. The author shows the pedagogy that we can learn from Shakespeare, leading a number of tasks for pedagogues, among which the key is: the question “what do you think?”; education to be a human being and not just education to professional proficiency; recovering the dignity of joy and suffering so that the speech serves empathetic inclusion rather than antagonizing exclusion.