Granica Unii Europejskiej jako czynnik (dez)aktywizujący rozwój i konkurencyjność obszarów przygranicznych

Andrzej Jakubowski

Border location can have varied influence on the development and competitiveness of border areas. In 2004 Poland became a member of the European Union. Thus its borders with Germany, the Czech Republic, Slovakia and Lithuania have become internal EU borders, gaining the characteristics of the borders open and integration, while the borders with Ukraine, Belarus and Russia - the EU's external borders, much sealed by the introduction of the visa regime and Polish accession to the Schengen Agreement. The purpose of this article is to assess the level and dynamics of competitiveness of border areas (at NUTS3) located at both internal and external border of the EU in the years 2004-2014. The authors of this paper tries to verify how proximity of the border characterized by a high level of tightness and low permeability reduces the possibility of development of border areas and whether the proximity of the open border of the state can be considered as a factor activating their growth and competitiveness.

Przygraniczne położenie może mieć różnoraki wpływ na rozwój i konkurencyjność obszarów przygranicznych w zależności od typu i charakteru granicy. W 2004 roku Polska stała się członkiem Unii Europejskiej. Tym samym jej granice z Niemcami, Czechami, Słowacją oraz Litwą stały się otwartymi i integracyjnymi granicami wewnętrznymi UE, natomiast granice z Ukrainą, Białorusią i Rosją – stosunkowo szczelnymi granicami zewnętrznymi. Celem artykułu jest ocena poziomu oraz dynamiki konkurencyjności obszarów przygranicznych (na poziomie NUTS3) położonych zarówno przy wewnętrznej, jak i zewnętrznej granicy UE w latach 2004-2014. W niniejszym artykule autorzy starają się sprawdzić, na ile bliskość granicy charakteryzującej się znacznym poziomem szczelności i niską przenikalnością ogranicza możliwości rozwojowe obszarów przygranicznych oraz czy bliskość otwartej granicy państwowej można uznać za czynnik aktywizujący ich rozwój i konkurencyjność.