Starość i wykluczenie w spektaklu Saszka Bramy "Jesień na Plutonie"

Anna Korzeniowska-Bihun in the chapter Old Age and Exclusion in the Performance by Sashko Brama “Autumn on Pluto” analyzes the unique way that Ukrainian artists developed this documentary theatrical project which was based on interviews conducted in a Lviv nursing home. Sashko Brama translates the project's title as follows: Autumn stands for the final stage of life and Pluto is the outermost planet of the Solar System. The text depicts the way, that the project's creators talk about old age and exclusion. Their work consists of three stages: the first was the gathering and artistic transformation of the material, which involved an in-depth reflection of both performers and viewers on passing of time, infirmity, fear of death and social rejection; the second was the creation of two versions of the show using hyperrealistic puppet-portraits of selected nursing home residents. The hyperrealism of the stage characters was strengthened by the use of authentic voice recordings of original models – the huge puppets imitating real people also spoke with natural voices of these people. The performance in both versions became a story about old age which is understood as the inner, private and relative experience of the passing of time, as well as the physical condition of a human being trapped in his/her own body. A variety of theatrical techniques, including anti-illusionist tricks and audience activation has been used. The third element of the artists' work, which is discussed in the chapter, was the social activities, that were treated as seriously as the performance itself. It consists of regular and systematic art-therapy sessions with the residents of the nursing home and is entitled Spring on Pluto. The old people are encouraged to express their emotions through artistic activities. This stimulates them to cooperate with each other and minimize conflicts. This art-therapy is an attempt to solve a whole series of social and psychological problems that were identified by the performance creators as they compiled the documentary material.

Anna Korzeniowska-Bihun w rozdziale Starość i wykluczenie w spektaklu Saszka Bramy „Jesień na Plutonie” poddaje analizie unikalny sposób pracy ukraińskich artystów nad dokumentalnym projektem teatralnym stworzonym z wykorzystaniem wywiadów przeprowadzonych we lwowskim domu starców. Tytuł projektu reżyser Saszko Brama tłumaczy następującą: „jesień” oznacza końcowy etap życia, a Pluton jest najbardziej oddaloną planetą Układu Słonecznego. W tekście przedstawiono sposób, w jaki twórcy spektaklu opowiedzieli o starości i wykluczeniu. Ich praca składała się z trzech etapów. Pierwszym było zebranie i artystyczne przetworzenie materiału, które wiązało się z pogłębioną refleksją artystów i widzów na temat przemijania, niedołężności, strachu przed śmiercią i społecznego odrzucenia. Drugim było stworzenie dwóch wersji spektaklu z wykorzystaniem hiperrealistycznych lalek-portretów wybranych pensjonariuszy. Hiperrealizm postaci scenicznych został wzmocniony poprzez wykorzystanie autentycznych nagrań dźwiękowych pierwowzorów – olbrzymie lalki kopiujące prawdziwych ludzi przemawiały także ich głosem. Spektakl w obu swoich postaciach stał się opowieścią o starości rozumianej jako wewnętrzne, prywatne i względne doświadczenie czasu, a także o fizycznej kondycji człowieka uwięzionego w pułapce własnego ciała. Wykorzystano w nim różne techniki teatralne, łącznie z chwytami antyiluzjonistycznymi i działaniami aktywizującymi publiczność. Trzecim elementem pracy artystów, omówionym w rozdziale, była ich społeczna działalność pozasceniczna, traktowana równie poważnie jak przygotowania do spektaklu. Polega ona prowadzeniu stałych i systematycznych zajęć z art-terapii z pensjonariuszami domu starców i nosi tytuł Wiosna na Plutonie. Pensjonariusze zachęcani są do wyrażania swych emocji poprzez działania plastyczne. Stymuluje to ich do współpracy i niweluje konflikty. Arterapia jest próbą rozwiązania całej serii problemów społecznych i psychologicznych, które zostały dostrzeżone przez twórców spektaklu podczas zbierania materiału stanowiącego kanwę przedstawienia.