The Economic Basis of State Aid Law

Mateusz Błachucki

Artykuł pokazuje podstawy prawne systemu pomocy publicznej w Unii Europejskiej i w Polsce. Omówione zostały m.in. definicja pomocy publicznej, rodzaje pomocy publicznej stanowiące wyjątki od generalnego zakazu udzielania pomocy publicznej, Istnienie różnych zawodności rynku może uzasadniać interwencję państwa i udzielenie pomocy publicznej. W praktyce, analizując konkretne formy pomocy, może okazać się, że brakuje jednak im obiektywnego uzasadnienia lub mają one charakter stricte polityczny i pozaekonomiczny. Pomoc publiczna udzielana, w sytuacji braku ekonomicznego uzasadnienia prowadzi do nieefektywnej alokacji środków i obniża dobrobyt społeczny. Prawo pomocy publicznej ma za zadanie zminimalizowanie tego rodzaju interwencji państwa i doprowadzenie do sytuacji, kiedy pomoc publiczna nie naruszy równowagi rynkowej. Należy podkreślić, że dokładna analiza wyżej przedstawionych zawodności rynku daje solidne podstawy do oceny, czy przyznawana pomoc publiczna wywrze pozytywne skutki rynkowe. Trzeba wszakże pamiętać, że jest to oczywiście jedynie potencjalna możliwość, gdyż zgodnie z testem bilansującym każdorazowo konieczne jest zbadanie, co kieruje władzami publicznymi udzielającymi pomocy publicznej i czy proponowane środki są najlepszym rozwiązaniem zidentyfikowanego problemu. Warte podkreślenia jest to, że zidentyfikowanie istnienia zawodności rynku nie oznacza, że pomoc publiczna stanowi rozwiązanie tego problemu, że rzeczywiście jest potrzebna i doprowadzi do zmiany zachowania przedsiębiorców i pozytywnych skutków rynkowych. To także musi zostać udowodnione w ramach testu bilansującego.