Historyczne unormowania polityki rodzinnej

Arkadiusz Durasiewicz

Polityka rodzinna w Polsce sięga okresu międzywojennego, chociaż jej zakres był wówczas niewielki. Dążono do pomocy rodzinom poprzez wprowadzanie reform i świadczeń na ich rzecz. Półtora roku po odzyskaniu niepodległości nasi przodkowie uchwalili Konstytucję ze zbiorem praw socjalnych. Wprawdzie warunki socjalne pozwalały wtedy tylko częściowo na realizację wpisanych w Konstytucję praw, ale uświadamiały także nową, humanistyczną perspektywę rozwoju zjednoczonej i niepodległej Ojczyzny. Druga woja światowa spowodowała wielomilionowe straty wśród ludności cywilnej. Po II wojnie światowej Polska weszła w fazę budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycznego. W tym czasie rozwiązano w zasadzie problemy panowania socjalistycznych stosunków produkcji i ukształtowania bazy ekonomicznej nowego ustroju oraz osiągnięto wysoki stopień rozwoju sił wytwórczych w warunkach nowej struktury klasowo-warstwowej i całkowitego panowania socjalistycznej nadbudowy politycznej i ideologicznej. Dążono do poprawy warunków życia rodziny i umacniania jej funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Wprowadzono program aktywnej polityki społecznej, mówiący, że to w interesie państwa leży umacnianie rodziny jako ważnego ogniwa w procesie wychowawczym. Polityka państwa dążyła do poprawy warunków życia rodziny poprzez rozwój sfer usługowych, świadczeń socjalnych czy też w wyniku wzrostu dochodów. Opieka i ochrona małżeństwa, macierzyństwa i rodziny podniesiona została do rangi konstytucyjnej powinności państwa. Pomoc społeczną w okresie transformacji cechowało zwiększenie zainteresowania rządu i społeczeństwa sytuacją i problemami rodziny. Efektem tego było wprowadzenie „Programu Polityki Rodzinnej" w 1997 r„ a następnie „Polityki Prorodzinnej Państwa" w 1999 r. Programy obydwu polityk miały się stać istotnym elementem nowego modelu ogólnej polityki społeczno-gospodarczej państwa.