Szczegółowe poziome osnowy geodezyjne - przeszłość, stan aktualny i przyszłość w zakresie ich zakładania i funkcjonowania

Edward Preweda

Osnowa, rozumiana jako podstawa rozwoju i funkcjonowania wielu dziedzin działalności człowieka, odgrywała zawsze istotną rolę w praktyce. Dobra osnowa jest pod­ stawą poprawnego prowadzenia działalności nie tylko w dziedzinie, której dotyczy bezpo­średnio, ale i w dziedzinach pokrewnych. Szczególne znaczenie w geodezji ma osnowa występująca pod nazwą „osnowa geodezyjna''. Zakładanie i ustalanie zasad funkcjonowania osnów geodezyjnych od dziesiątków lat stanowiło problem, który w poszczególnych okresach był rozwiązywany na różne sposoby, w zależności od potrzeb, celów i zadań oraz istniejących warunków zarówno terenowych, technicznych, jak i ekonomicznych. Uwarunkowania te powodowały, że pogląd na zadania, konstrukcje i funkcjonowanie rozpatrywanych osnów ulegał ciągłym zmianom. Zmiany naj­istotniejsze wystąpiły w ostatnim dziesięcioleciu ubiegłego wieku i dotyczyły sprecyzowa­nia zarówno zadań osnów geodezyjnych i sposobu ich funkcjonowania, jak i technologii ich realizacji. Ostatecznie, osnowę geodezyjną zdefiniowano jako zbiór punktów w terenie, któ­rych wzajemne położenie w stosunku do punktów odniesienia określono przy zastosowaniu odpowiedniej techniki. Punkty odniesienia przyjmowano zarówno na powierzchni Ziemi, jak i w przestrzeni. Spowodowało to powstanie i funkcjonowanie do dziś technologii i nazw tak realizowanych osnów jako: geodezyjnych, astronomicznych, astronomiczno-geodezyj­ nych, a w ostatnich latach satelitarnych. W każdej z nich wyróżniono ponadto osnowę poziomą i wysokościową.