Inteligentne systemy produkcyjne: ewolucja i problemy organizacji projektów informatycznych

Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2009–2012 jako projekt badawczy nr NN115015237, pt. Optymalizacja technologii informacyjnych w inteligentnych systemach produkcyjnych. Aspekty techniczne i pozatechniczne

Tekst monografii podzielono na pięć rozdziałów. W rozdziale pierwszym sprecyzowano szereg podstawowych terminów, przede wszystkim bezpośrednio wynikających z tematu pracy. Są to w szczególności następujące pojęcia: ⎯ system informacyjny, ⎯ system produkcyjny, ⎯ organizacja produkcji, ⎯ informacja, ⎯ inteligentny system produkcyjny. Szereg definicji sformułowano w kategoriach teoriomnogościowych, zwracając uwagę na zjawiska ewolucji systemów produkcyjnych oraz IT. Odrębnej analizie poddano fenomen transformacji organizacyjnych oraz czynniki efektywności projektowej. W rozdziale drugim, na podstawie wybranych przykładów, pokazano genezę i ewolucję inteligentnych systemów produkcyjnych. Jako punkt wyjścia przyjęto tu wyspecyfikowane związki między metacechą elastyczności a inteligencją produkcyjną. Porównano klasyczne i przyszłościowe systemy produkcyjne, uwzględniając m.in. modele bioorganizacyjne (bioniczne) i holoniczne. W efekcie określono cechy inteligentnego systemu produkcyjnego w kontekście interdyscyplinarnego paradygmatu komputerowego wspomagania zarządzania. Rozdział trzeci dotyczy ewolucji elastycznych systemów produkcyjnych, w których podstawowym rodzajem elastyczności jest informacyjna. Rozwijając wnioski wynikające z klasyfikacji systemów produkcji, rozważono problem prognozowalności transformacji organizacyjnych, wskazując na ich cykliczność. Uszczegółowiono systematyzację faz ewolucji ISP, pokazując prawa rządzące rozwojem IT, nawiązując przy tym do charakterystyki ekonomii cyfrowej (sieciowej). Pozwoliło to na zbadanie szeregu modeli ewolucji ISP co zreasumowano w końcowej części rozdziału. Rozdział czwarty poświęcony jest istocie planowania i sterowania w systemach produkcyjnych i związanymi z tym procesami transformacji organizacyjnych. Szczególnej analizie poddano etapy procesu realizacji zmiany zwracając uwagę na rolę takich czynników organizacyjnych jak komunikacja i informowanie. Uwzględniono przy tym zarówno rozwiązania klasyczne jak i przyszłościowe, pokazując kierunki zmian w badanym obszarze. W rozdziale piątym zidentyfikowano podstawowe problemy organizacji projektów informatycznych w sferze ISP. W tym celu dokonano specyfikacji przyczyn kryzysowych zjawisk inżynierii softwarowej, odrębnie traktując czynniki pozatechniczne. W związku z tym zaproponowano strategie pomocne w znajdowaniu optimów organizacyjnych, uwzględniając modele referencyjne ładu korporacyjnego. W zakończeniu monografii sformułowano szereg wniosków oraz nakreślono dalsze kierunki badawcze wynikające z opracowywanego tematu. Zwrócono przy tym uwagę na prognostyczne podejście do zarządzania procesami w przedsiębiorstwie i związane z tym modele ewolucji ESP w kierunku ISP.

Jolanta Łopatowska