Służba Zdrowia Okręgu Radomsko-Kieleckiego Armii Krajowej

Andrzej Grzybowski

The Home Army was the biggest resistance agency in Poland, which during the Second World War carried out sabotage operations against the occupier, and in 1944 engaged in operation “Burza”, to liberate and restore independence in Poland. In the Kielce district, there were very stiff battles. The patriotism of the local people and favourable terrain led to the creation of the biggest partisan units, which in 1943 carried out widespread armed operations. In field conditions a lot of them became ill. The Radomsko- Kielecki Region o f the Home A rm y organized its own underground healthcare especially for partisans. Its numerous personnel in tough conditions performed outstanding work with great dedication. The article discusses the creation of that organization, how it developed, the forms and methods of treating and caring for the wounded. It also presents the people who created the healthcare, many of whom were murdered by the German occupier.

Armia Krajowa była największą konspiracyjną organizacją zbrojną na ziemiach polskich, która podczas drugiej wojny światowej prowadziła walki dywersyjne i sabotażowe przeciwko okupantom, a w 1944 r. podjęła akcję „Burza”, mającą na celu wyzwolenie kraju i przywrócenie mu niepodległości. Do szczególnie zaciętych walk doszło wówczas na Kielecczyźnie. Patriotyzm tamtejszej ludności oraz dogodne warunki terenowe sprawiły, że powstały tam największe oddziały partyzanckie, które już w 1943 r. wykonywały szeroko zakrojone działania zbrojne. W ich toku wielu żołnierzy odniosło ciężkie rany i obrażenia. W trudnych leśnych warunkach życia wie lu partyzantów chorowało. Dla niesienia im pomocy medycznej Okręg Radomsko-Kielecki A K zorganizował własną konspiracyjną służbę zdrowia. Jej liczny personel w trudnych warunkach pracował niezwykle ofiarnie i z ogromnym poświęceniem. W artykule omówiono powstanie tej służby, jej rozwój organizacyjny, formy i metody ratowania rannych, leczenia oraz opieki nad nimi. Przedstawiono także sylwetki ludzi ją tworzących. Wielu z nich zostało zamordowanych przez niemieckich okupantów.