Dobre praktyki szansą nowoczesnej edukacji

Europejski Fundusz Społeczny

Publikacja stanowi podsumowanie projektu „Przez praktykę do zawodu – Program Praktyk Pedagogicznych w Wyższej Szkole Humanitas”, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, który był realizowany w Wyższej Szkole Humanitas w okresie od 1 września 2010 roku do 31 marca 2014 roku. Prezentowany tom składa się z pięciu części, a teksty w nim zawarte podejmują problematykę praktyk wielopłaszczyznowo. Prawne aspekty organizacji i prowadzenia praktyk pedagogicznych na uczelniach wyższych podejmują Autorzy pierwszego tekstu Praktyki pedagogiczne w systemie kształcenia nauczycieli. Marta Lekston i Mariusz Lekston wskazali na doskonalące się prawo, ujednolicające – przy poszanowaniu zasady autonomii uczelni wyższych – sposób przygotowania programu praktyk, obowiązki opiekunów praktyk z ramienia uczelni, obowiązków opiekuna praktyk w szkole, samego studenta oraz prowadzonej przez niego dokumentacji. Katarzyna Czepiel i Tomasz Gebel opisali doświadczenia z realizacji projektu. W tekście Realizacja projektu „Przez praktykę do zawodu – Program Praktyk Pedagogicznych w Wyższej Szkole Humanitas” wskazali, jak ważne – i trudne – jest właściwe przygotowanie i prowadzenie praktyk pedagogicznych dla przyszłych nauczycieli. międzykulturowe, autorskie programy nauczania oraz indywidualizację nauczania. Podczas realizacji projektu były prowadzone badania, a ich wyniki opublikowano w szczegółowych raportach. Z ich omówieniem i analizą możemy zapoznać się w tekście Anny Gajdzicy, Wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu „Przez praktykę do zawodu – Program Praktyk Pedagogicznych w Wyższej Szkole Humanitas”. Autorka prezentuje analizę jakości i efektywności wybranych programów praktyk pedagogicznych realizowanych w polskich uczelniach – publicznych, jak i niepublicznych – oraz opisuje kwestie dotyczące dostosowania programów praktyk pedagogicznych do potrzeb rynku pracy i uwarunkowań regionalnych. W badaniach analizie poddano programy praktyk realizowanych wybranych uczelniach w kraju, zdiagnozowano ich słabe i mocne strony oraz sformułowano wnioski związane z projektowaniem programów praktyk. Nowy, innowacyjny program praktyk pedagogicznych opracowany w ramach projektu zawiera między innymi wprowadzanie studentów w problematykę zróżnicowania kulturowego współczesnych społeczeństw. Kwestie te omawiają Barbara Grabowska i Łukasz Kwadrans w tekście Kształcenie nauczycieli XXI wieku. Kształtowanie kompetencji kluczowych jest ważnym zadaniem wskazywanym w rekomendacjach europejskich, a odnoszonych do edukacji całożyciowej człowieka. Jak podkreślają Autorzy, nauczyciel w procesie kształcenia powinien być wyposażany w kompetencje niezbędne w pracy w środowisku zróżnicowanym kulturowo, niezbędne do pracy z dziećmi różnych kultur, narodowości, religii, wyznań, światopoglądów. Przeciwdziałanie stereotypom nauczyciel może także realizować podejmując edukację równościową. Należy pamiętać, że nie ma ona polegać na odwracaniu ról płciowych, a jedynie wskazywać możliwości wyboru przyszłej realizacji swoich celów przez jednostkę (dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn). Rozważania podjęte w tomie dopełnia Joanna Pysik w tekście Inspiracja do wielkości. Tutoring nową szansą na wykorzystanie oraz pełne rozwinięcie talentów i potencjału ucznia. Tutoring – jak zauważa Autorka – pozwala wzmocnić potencjał ucznia i odkrywać jego talenty. Jest to podstawowe zadanie tutora, który ma odnaleźć mocne strony podopiecznego, inspirować go do rozwoju, motywować do samodzielnej pracy i wspierać jego aspiracje. Problematyka podjęta w niniejszym tomie pozawala zauważyć, że coraz precyzyjniej są formułowane oczekiwania dotyczące przygotowania kandydatów na nauczycieli do pracy zawodowej. Jest ono realizowane w murach uczelni wyższej, ale także w placówkach oświatowych, gdzie studenci mogą uczyć się „w działaniu”. W tym kontekście szczególnej uwadze Czytelników polecam Nowy Program Praktyk Pedagogicznych, który może być inspiracją do pracy nad uczelnianymi programami praktyk.